کار کودکان در تمام جوامع نکوهش شده و از مصداق بارز تضادطبقاتی محسوب میشود.
روز جهانی مبارزه با کار کودکان هر ساله در ۱۲ ژوئن (۲۲ خرداد) برگذار میشود.
هدف از نامگذاری چنین روزی اطلاع‌رسانی از اسیب های وارده به کودکان کار
و برداشتن گام‌های موثر در جهت ریشه کن کردن این پدید عنوان شده است.
به طور کل به هر فرد زیر 18 سال که به جای تحصیل به کار مشغول باشد کودک کار گفته میشود.
کودک کار طیف گسترده ای از کار کودکان را شامل میشود.
گروهی از انان به منظور کمک به اقتصاد خانواده و در کنار تحصیل به انجام فعالیت‌های درآمدزا میپردازند اما طیف گسترده‌ای از کودکان کار به اجبار و با ترک تحصیل به مشاغلی بدون امنیت مشغول هستند.
موارد ذکر شده در این یادداشت دسته دوم کودکان کار را در بر میگیرد.
بر اساس آمار سازمان جهانی کار (ILO)، سالانه 12۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان محروم از کودکی و مشغول به کار تمام‌وقت میشوند.
۶۱ درصد این کودکان در آسیا زندگی میکنند. درجوامع بین‌المللی کار کودکان نوعی استثمار به شمار میآید.
براساس سرشماری سال ۱۳۷۵ بیش از ۴ درصد جمعیت شاغل کشور را گروه سنی ۱۰تا ۱۴ سال تشکیل می‌دهند.
مشخص است که امار دقیقی از کودکان کار وجود ندارد و طی سال های گذشته این امار به مراتب افزایش یافته است.
بسیاری از فعالان حوزه کودکان کار انجمن‌های خیریه‌ای هستند که
با فراهم نمودن بسترهای آموزشی و ارئه خدمات مشاوره ای سعی در بهبود زندگی این کودکان دارند.
مریم امانی یکی از افرادی که 6 سال از نزدیک با کودکان کار در ارتباط است در بیان وضعیت میگوید:
( این کودکان مردان و زنانی هستند که هنوز قد نکشیده اند،
روزگار انها را بزرگ کرده است .برای آنها کودکی معنا نداره و یکباره به دنیای بزرگسالی پرت شده اند.
متاسفانه در کشور ما تا صحبت از کودکان کار میشود، باندها و گروه‌های مافیا در ذهن تداعی میشود، و از نظر اکثریت جامعه این کودکان عضو گروه‌هایی هستند که که در ازای کار به انها جا و غذا داده میشود در صورتی اکثریت آنها توسط سرپرستشان به کار گماشته میشودند.
سرپرستان معتادی که فرزندآوری را منبع درامد خود میداند و کودکان از سنین خیلی کم و حدود 3 سال به مشاغل بی ارزش و سخت همچون زباله‌گردی گماشته میشود).
وی در ادامه صحبت‌های خود ضمن ابراز نارضایتی از برخورد نامناسب ماموران شهرداری بااین کودکان افزود:
( سال هاست کشمکی بین شهرداری‌ها و فعالین حقوق کار بر قرار است.
زمانیکه یک کودک کار از سطح خیابان جمع آوری میشود چرا باید به خانواده ای که کاملا مشخص است
صلاحیت لازم برای نگهداری از این کودک را ندارد و آثار خشونت در بدن کودک نیز مشاهده است بازگرداننده میشوند
چرا بهزیستی وارد عمل نمیشود؟
بسیاری از این کودکان امنیت جانی لازم را حتی در محیط خانه هم ندارند.
بله این کودکان چهره شهر را نازیبا میکنند
اما مقصر اصلی این نازیبایی من، شما، جامعه و تمام مسئولینی هستند که با عث بوجود امدن این شرایط شده‌اند .
متاسفانه در این چرخه معیوب بیگناهترین افراد که همان کودکان کار هستند جریمه و تنبیه میشوند).
وی در ادامه صحبت های خود اضافه کرد:
(بسیاری از کوکان کار در خانواده های پر تنش و بدور از عرف معمول بزرگ میشوند
برخورد نامناسب ما شهروندان، این کودکان را بسیار آسیب پذیرتر میکند
و آثار بسیار مخربی را بر روح و روان آنها خواهد گذاشت.
این فعال حوزه کودکان‌کار به عنوان سخن پایانی افزود :
تمام ما در قبال این کودکان مسولیت داریم
به جای انکار و نادیده گرفتن آنها میتوان مودبانه و با احترام تقاضای انان را رد کرد
یا در ازای مبلغ پول از انها خدمات دریافت کنیم.
وی پرداخت پول بدون دریافت خدمات و یا انکار وجود آنها را بدترین اقدامی دانست که میتوان با این کودکان داشت.
