نجمه اسفندیارپور، طراح و مجری المان های شهری در گفتگو با زن و اجتماع:
هنرمندان پشت کارهایشان پنهان هستند
-الهام زندوثوقی-
نجمه اسفندیارپور طراح و مجری المان های شهری است؛ او اهل کرمان و مهندس معماری است. هنرمندی که نزدیک به 10 سال در زمینه پروژه های زیبا سازی شهرهای مختلفی همچون کرمان، اصفهان و بندرعباس، آثار فاخر و ماندگاری را از خود به جا گذاشته و قرار است در شیراز و شهرهای دیگر هم فعالیت کند. آثاری که در دنیای پرمشغله شهری ذهن ها را به آرامش دنیای هنر می برد و زیبایشان در خاطر آدمی می ماند. خلق این آثار بهانه ای شد که با او به گفتگو بپردازیم.
■ لطفا خودتان را معرفی کنید.
نجمه اسفندیارپور هستم. در کرمان متولد شدم؛ فارغ التحصیل رشته مهندسی معماری می‌باشم و در زمینه هنر فعالیت دارم.
■ ازخانواده برایمان بگویید.
پدرم شغل آزاد داشت و مادر هم خانه دار بود. چهار برادر و یک خواهر دارم. در واقع بزرگترین حامی من در تمام این سال ها پدرم بود و همواره مرا در زمینه فعالیت های هنری و کاری تشویق می‌کرد.
■چگونه رشته معماری را انتخاب کردید؟
اولین رشته انتخابی من مدیریت بازرگانی بود که تا ترم پنجم هم آن را ادامه دادم ولی چون علاقه‌ای نداشتم، رهایش کردم و دوباره در کنکور شرکت کردم و تحصیلاتم را در رشته معماری ادامه دادم.
■ فعالیت شما در زمینه هنر از چه زمانی آغاز شد؟
فعالیت در این حوزه را تقریبا از زمان دانشجویی آغاز کردم و شروع کارم با سفال برجسته بود. کم کم کاشی شکسته و معرق‌کاری هم وارد حیطه کاری من شد. دو نمایشگاه بین المللی و دو نمایشگاه انفرادی دایر کردم و سال 95 هم در نمایشگاه تهران شرکت داشتم.
■ چطور به سمت طراحی و اجرای المان های شهری رفتید؟
در سال 92 از شهرداری کرمان دعوت کردم تا بازدیدی از کارهای من داشته باشند و به صورت پیشنهادی دو کار رایگان انجام دادم که مورد تایید قرار گرفت. از سال 94 همکاری من با شهرداری شروع شد و پروژه پل کوثر را به من محول کردند.
■ در اجرای پروژه‌ها بیشتر از کدام تکنیک‌ها استفاده کردید؟
از روش کاشی شکسته که با دو تکنیک انجام می‌شود و همچنین از تکنیک سیمان برجسته و سفال برجسته استفاده می‌کنم.
■ برای اجرای اولین پروژه بزرگ چه حسی داشتید؟
خیلی استرس داشتم. اولین کار من با شهرداری کرمان در زمینه پروژه پل کوثر به مساحت 400 مترمربع بود که تا آن زمان کسی در کرمان تکنیک کاشی شکسته را کار نکرده بود و برای نخستین بار انجام این پروژه به من سپرده شده بود.
■ در هر کار حدود چه تعداد کاشی استفاده می‌شود؟
تعداد کاشی بستگی به مساحت کار دارد. من هر کاشی 2*2 سانتیمتر را به شش قطعه تبدیل و سپس استفاده می‌کنم؛ در کاری مثل پروژه قالی محور هفت باغ علوی صدها هزار قطعه کاشی به کار برده شده است.
■ از چگونگی روند کارتان بگویید.
اینگونه کارها در کارگاه و به صورت تیمی اجرا می‌شود. تعداد افراد تیم بستگی به حجم کار دارد ولی در تیم ثابت کارگاه هفت نفر نیروی خانم و سه نفر نیروی آقای آموزش دیده شرکت دارند.
■ از بین کارهای انجام شده، کدام‌یک بیشتر به دل شما نشسته است؟
پروژه قالی محور هفت باغ علوی که هنوز هم برای من تازگی دارد و به خاطر جزییات بیش از حد کار، مردم هم فکر می‌کردند عکس یا بنر است و اصلا تصور نمی کردند که کاشی‌کاری است.
■ از آنجایی که طرح و ایده با خودتان ولی اجرا برعهده تیم است؛ آیا تفاوتی در این مسیر مشاهده می‌کنید؟
چون کار با نظارت کامل خودم انجام می‌شود؛ معمولا طرحی را که پیشنهاد می‌دهیم همان طرح را هم تحویل می‌دهیم و تفاوتی از طرح تا اجرا وجود ندارد
■ بزرگترین کاری که انجام داده‌اید؛ چه بوده است؟
پروژه پل زیرگذر صفه اصفهان که به مساحت 4 هزار مترمربع بود. بزرگترین پروژه سیمان برجسته کشور که یک ایده و طرح جدید با استفاده از تکنیک ترکیبی سیمان برجسته و کاشی شکسته بود و من اینکار را با کمک همسرم اجرا کردم.
■ چگونه در طول 10سال دچار تکرار نشده اید و هر بار با ایده و طرح جدیدی آمده‌اید؟
وقتی با علاقه کار کنید، ایده‌ها خودشان می‌آیند.
بعد از طراحی ایده جدید سعی بر تلفیق تکنیک ها دارم، مثلا در کار اصفهان من 10 درصد کاشی شکسته کار کردم و بقیه کار با سیمان برجسته کار شد.
■ در هر پروژه معمولا از چند نیرو استفاده می‌کنید؟
تعداد نیروها بستگی به حجم کار دارد که معمولا بین هشت تا 50 نفر است. اغلب قبل از عید حجم کار بالا است و تعداد نیرو هم بیشتر است. به عنوان مثال در پروژه اصفهان به دلیل بالا بودن حجم کار، تقریبا 50 نفر نیروی کار داشتیم.
■ به غیر از کرمان در چه شهرهایی کار کرده‌اید؟
در تمامی شهرستان‌های کرمان، شهرهای اصفهان و بندر عباس هم کار کرده‌ام. از شیراز هم پیشنهاد کار داشته‌ام که باید در چند ماه آینده اجرا شود.
■ از کارهای خود در سطح شهر کرمان بگویید.
من تقریبا بین 20 تا 30 پروژه در سطح این شهر انجام داده‌ام. پروژه های مربوط به اکثر پل‌های کرمان و محور هفت باغ علوی مثل قالی، گلیم، پته و خانه‌های رنگی کار تیم من بوده است.
■ هر پروژه چقدر زمان می‌برد و این امر را چگونه مدیریت می‌کنید؟
زمان اجرای پروژه ها بستگی به متراژ کار دارد و معمولا بین یک ماه تا هفت ماه طول می کشد. برای مدیریت کارها سعی می‌کنم پروژه هایی که می‌خواهم اجرا کنم در یک شهر باشند چون باید مرتب به پروژه هایم سرکشی کنم. ولی امسال در بم، کرمان و اصفهان به طور همزمان پروژه داشتم که خوشبختانه با مدیریت و همراهی همسرم اجرا شدند.
■ از همسرتان و نحوه آشنایی‌تان بگویید.
همسرم کار ساخت و ساز انجام می‌داد و من هم کارهای شهرداری را انجام می‌دادم که در طول مدت کار با هم آشنا شدیم. البته او شغل آزاد هم در کنار کار ساخت و ساز دارد و با مشاهده شدت علاقه من به کارم، در پروژه‌ها من را همراهی می‌کند و در این مسیر تمام تلاشش را به کار می‌گیرد.
■ با توجه به صنعتی بودن کار و تصور مردانه بودن آن، چگونه وارد اینکار شدید؟
زمانی‌که فارغ التحصیل شدم مستقیم وارد بازار کار شدم و اوایل کار طراحی را انجام می‌دادم. در این مسیر پدرم مشوق اصلی من بود و همیشه با حوصله در کنار من کارهایم را پیگیری می کرد. او سکوی پرتاب من شد.
■ آیا به‌عنوان یک هنرمند در کنار کارهایتان دیده شده‌اید؟
معمولا هنرمندها دیده نمی‌شوند و بیشتر کارها و اثرشان دیده می‌شوند.
■ از چالش‌های کارتان بگویید.
هر کاری سختی‌های خودش را دارد و چون من 10 سال است که پروژه کار می‌کنم و به اینکار هم علاقه زیادی دارم دیگر سختی‌هایش را زیاد حس نمی‌کنم.
■ برنامه شما برای آینده چیست؟
دوست دارم کارم را گسترش دهم و در همه شهرا و حتی کشورهای دیگر هم فعالیت کنم.
■ توصیه شما به دختران ایران چیست؟
اگر در هر شغلی و یا رشته‌ای هستید که به آن علاقه ندارید؛ رهایش کنید و به دنبال علاقه‌تان بروید.
