تجارت جسارت انسان را بالا می برد

تجارت جسارت انسان را بالا می برد

فخری الله توکلی متولد 1348 خورشیدی در شهرستان جیرفت است. 17 سالی ست که در حوزه آموزش تولید و صادرت فعالیت دارد و 13 سال در دانشگاه هنر طراحی فرش تدریس می کند. وی دو دوره متوالی است که عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی کرمان و دوره 7 و 8 عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز بوده است. در ادامه مسوول کانون زنان بازرگان اتاق ایران می باشد و عضو هیات مدیره زنان بازرگان کشور و نیز مسوولیت اتاق بازرگانی شهرستان جیرفت را نیز بر عهده دارد. وی همچنین رییس کمیسیون فرش و صنایع دستی استان کرمان است. ساعتی با این بانوی فرهیخته به گپ گفت نشستیم تا بدانیم رمز موفقیتش در چه بوده است؟!

– به عنوان سوال اول بفرمایید چه شد که وارد حوزه کسب و کار شدید؟

در گذشته کسب کار پدرم کشاورزی بود، سال دوم راهنمایی بودم که به تهران عزیمت کردیم. درسال 1374 اولین کاری را که شروع نمودم در حوزه بافندگی فرش بود که با شرکت در دوره های آموزشی بافندگی فرش در دانشکده هنرهای زیبای موزه فرش شروع شد، با توجه به علاقمندی خودم در این حوزه توانستم مجموعه ای از آثار بافندگی فرش محیا کنم که مورد استقبال خانواده و فامیل و اساتید قرار گرفت که البته شروع این کار از روی علاقمندی و نه کسب درآمد بود. برای اولین بار یکی از اساتیدم با دیدن کیفیت آثار به من گفتند که می توانید آثارتان را در نمایشگاه بین المللی فرش در معرض بازدید عموم قرار دهید که اتفاقا از آن نمایشگاه هم استقبال خوبی صورت پذیرفت.

اولین ورود من به بازار بین المللی و تجارت، اولین نمایشگاه هفته کرمان در کشور مالزی بود که 70 اثر از آیات قرآن از آثار خودم را برای نمایش به آنجا بردم که استقبال خوبی هم شد. در همان نمایشگاه اقدام به برگزاری یک کلاس آموزشی فرش بافی نمودم که باعث شد موزه هنر های اسلامی از من دعوت کند تا آموزش های بافت فرش را برای زنان انجام بدهم. به مدت 3 سال به این امر پرداختم که باعث شد در رسانه ها مطرح شوم.

آن زمانی که اقدام به آموزش کردم فرش فروشی های مالزی تنها 7 عدد بودند، در این مدت به این نتیجه رسیدم کارم را توسعه دهم، طرح های مورد علاقه کشورهای آسیایی را پیدا کردم و کارم را تصحیح کردم که بواسطه حضورم در موزه و ارتباطاتی که پیدا کرده بودم به کشورهایی چون استرالیا، سنگاپور و اندونزی صادرات فرش را آغاز نمودم.

اوج صادراتم از سال 1382 به بعد بسیار جدی بود که در نمایشگاه هایی چون بتاتکس آلمان و امارات و نمایشگاه های مرتبط حضور پیدا کردم.

– بازار دنیا را به لحاظ پذیرش فرش ایران چگونه دیدید؟

در تمام دنیا فرش ایران یک برند با کیفیت می دانستند، حتی چین هم که اقدام به کپی طرح فرش ها می کردند صادقانه اعلام  می کردند که اصل نیست و طرح ها مربوط چه استانی هستند اما در بحث مواد اولیه ضعیف بودند، آنها فرش کرمان از فرش های مطرح می دانستند که آن را هم را به فرش راور می شناختند.

– وضعیت فرش ایران به خصوص کشور را چطور دیدید؟

هم اکنون شرایط بهتر شده است و دولت هم کمک می کند. امید من بیشتر به نسل جوان و نوآوری است که به این صنعت ورود کرده اند و من بسیار امید دارم که دوباره به اوج برگردیم. ضمناً با توجه به اینکه فرش کرمان ثبت جهانی شده و برای ما بُرد تبلیغاتی دارد، فرش کرمان هنوز زنده است.

– شما فقط در حوزه تجارت فرش فعال هستید؟

تجارت جسارت انسان را بالا می برد. در یک برهه از زمان سفارشی از کشور روسیه برای فرش دریافت کردم. دیدم تاجیکستان پیشینه فرش خوبی دارد و بصرفه تر بود آنجا تولید کنم و پس شروع به آموزش نیروی کار در همانجا کردم که موجب ایجاد روابط خوبی بین من کشور تاجیکستان شد و شناخته شدم. در تاجیکستان برای تهیه سیمان به من سفارشی داده شد. بعدها که سفارش دستگاه هایی چون بچینگ به من داده شد که حتی برای اولین بار اسمش به گوشم می خورد اما جسارت به خرج دادم و جست و جو کردم و متوجه شدم کاربردش چیست. این دستگاه در تبریز تولید می شد. از تعهدات من انتقال دانش فنی بود که بحمدلله بخوبی صورت پذیرفت. اغلب ایرانی های حاضر در گمرک می گفتند: “یک خانم چکارش به صادرات سیمان؟!!!” اما در کشور مهمان محدودیتی وجود نداشت. با همه این اوصاف من محدودیت ها را پشت سر گذاشتم.

– پیشنهاد شما برای خانم هایی که برای اولین بار می خواهند اقدام به راه اندازی کسب و کاری جدید نمایند چیست؟

خانم ها در همه عرصه ها حضور پر رنگی دارند چه در دستگاههای دولتی و چه بخش خصوصی؛ بعنوان مثال کرمان بیشترین کارت صادر شده بازرگانی برای زنان را در کشور به خود اختصاص داده است.

خانم ها باید اعتماد به نفسشان را بالا ببرند و قدرت ریسک پذیری پیدا کنند. خانم ها نباید از ورود به کسب کار بترسند. بعنوان مثال من برای بازریابی محصولاتم علیرغم اینکه به زبان تسلط نداشتم به کشور چین سفر کردم و بسیار استقبال شد. چینی که خود تولید کننده فرش بود ولی من این ریسک را کردم.

– شما فکر نمی کنید بخشی از این ترس ورود به تجارت، بزرگ شدن بیش از اندازه واژه تجارت است؟

عدم اطلاع خانم ها در مورد تجارت و کارت بازرگانی و همچنین فرهنگ سازی عدم وجود محدودیت تجارت در مورد نوع جنسیت می باشد. اگر توجه ما به این موضوع باشد که پایه گذاری اسلام با سرمایه یک زن تاجر به نام خدیجه (س) و توسط حضرت محمد (ص) صورت گرفته است. این بهترین الگو برای حضور زنان در حوزه تجارت است. زنان نباید از زن بودنشان بترسند.

– تمهیدات لازم برای ورود به یک کسب کار چیست؟

عدم نمودِ فعالیت خانم ها در کسب کار و حضور آنان در بنگاه های خرد است که باید تجمیع شوند و به هم کمک کنند. از ضعف کسب و کار حوزه زنان، تولید بی رویه و عدم توجه به بسته بندی مناسب و برندسازی و همچنین تبلیغات است. بعنوان مثال رشته تولید شده کرمان به صورت عمده به یزد می رود و بسته بندی می شود و در اصفهان به فروش میرسد. حال درصورتیکه اگر تولید کننده از موضوع اطلاع یابد و آموزش ببیند می تواند بدون واسطه و با بسته بندی مناسب مستقیماً محصول را به دست مشتری برساند و نیز اقدام به برندسازی محصول خود نماید. از دیگر آفت های کسب کار عدم تمرکز بر روی یک حوزه و اقدام به پراکنده کاری است. قبل از ورود  به هر کاری باید به تحقیقات لازم در آن حوزه اقدام شود که بدانند چه هدفی دارند، بازارشان کجاست و باید با چه کیفیتی تولید شود. حتماً باید نوآوری های لازم دیده شود زیرا توجه به کیفیت محصول در حوزه صادرات بسیار مهم است.

بعنوان مثال در صنعت فرش مثل قبل اینگونه نیست که تمام یک منزل پوشیده از فرش باشد و قرار باشد کف منزل از نظر پنهان شود. چون موزاییک ها و موکت های قدیمی جای خود را به کف پوش های جدید و زیبا داده اند مردم می خواهند این کف پوش ها بچشم بیایند پس باید نوآوری در صنعت فرش صورت می پذیرفت که در کنار دیده شدن کف پوش های جدید فرش هم خود نمایی کند وگرنه از صحنه رقابت حذف می شود مثل تولید قالیچه هایی با ابعاد کوچکتر و یا تابلو فرش ها و غیره.

– انجمن زنان کارآفرین چه کمکی می کند؟

در حوزه زنان کار افرین و بازرگان چند هدف داشتیم همچون رفع موانع حضور زنان در نمایشگاه داخلی و خارجی، حضور زنان در تجارت الکترونیک، آموزش فواید بسته بندی و بهبود آن، جذب و شناسایی زنان توانمند در صنعت و تجارت و کمک در حذف موانع پیش روی شان. همچنین اقدام به مشاوره  در حوزه های مختلف به بانوان علاقمند در اتاق بازرگانی نمودیم.

– و حرف آخر؟!

نباید چشم مان به دولت باشد. همه توقع نداشته باشند که کارمند شوند. خودمان کارآفرینی کنیم. خلق ثروت کنیم و موانع را یکی یکی برداریم. خانم ها میتوانند از مشاغل خانگی چون صنایع دستی مثل پته دوزی شروع کنند که میتوانند کم کم به حوزه صادرات نیز وارد شوند، من به این جوانان ایمان دارم که می توانند.