گفتگوی‭ ‬زن‌واجتماع‭ ‬با‭ ‬سامیه‭ ‬مهراب‌نیا‭ ‬فعال‭ ‬اقتصادی‭:‬

از‭ ‬مسئولان‭ ‬ناامید‭ ‬شده‌ام

● بانک ها از دادن ضمانت نامه به بانوان استقبال چندانی نمی کنند

-مریم حیدری‌مقدم-

سامیه مهراب‌نیا دارای دکترای مهندسی مالی و اولین زن کارشناس رسمی دادگستری استان لرستان است. بانویی که با وجود عدم امکانات پایتخت و فرهنگ متعصبانه حاکم بر استان لرستان، توانسته است تا توانمندی‌های خود را به اثبات برساند و خود را به عنوان یک فرد تصمیم ساز و موثر در سیاست‌های شرکت های گوناگون معرفی کند. فعالیتش بیشتر در حوزه حسابرسی و حسابداری است. در حوزه گردشگری تمرکزش بر روی احیا اماکن و بنا های تاریخی است.

■ در ابتدا لطفا خودتان را معرفی کنید.

سامیه مهراب نیا هستم، متولد 17 مهر 1359 درخرم آباد لرستان ، دانش آموخته مقطع دکترای مهندسی مالی ، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و استان لرستان و رییس کانون زنان بازرگان استان لرستان می باشم.

■ حوزه فعالیت شما چیست و در چه حوزه ای صادرات و واردات انجام می‌دهید؟

در حال حاضر در چند حوزه مختلف از جمله آموزش، گردشگری و رستوران و تولید فعالیت دارم. ولیکن تخصص من درحوزه مالی است. ازسال 95 تا کنون تنها خانم کارشناس رسمی دادگستری در شاخه حسابداری و حسابرسی در استان لرستان هستم. مدیر عامل یک شرکت که در زمینه گردشگری فعالیت می کند و عضو هیات مدیره شرکتی دیگر که در حوزه معدن و‌تولید آهک صنعتی و صادرات به کشورهای حاشیه خلیج فارس است هستم و در نهایت نایب رییس یک هلدینگ که در همین حوزه ها و همچنین فعالیتهای آی تی محور و دانش بنیان سرمایه گذاری کرده نیز می باشم.

■ از فعالیت خود در حوزه گردشگری بیشتر بگویید.

در شاخه گردشگری بیشتر تمرکزمان بر این است که بناهای تاریخی استان لرستان را که در شرف نابودی بودند و یا شرایط خوبی نداشتند را با کمک صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی کشور، به جهت حفظ و مرمت و جذب گردشگران داخلی و خارجی، احیا کنیم. در همین راستا بنای تاریخی 400 ساله حمام گپ خرم آباد را به یک مجموعه فاخر فرهنگی، پذیرایی، گردشگری تبدیل کردیم.

■ چگونه و با چه هدفی به سمت بازرگانی حرکت کردید؟

بلافاصله بعد از مقطع کاردانی در سن 20 سالگی وارد بازار کار شدم و در اداره ای استخدام شدم ولی کارمند بودن با روحیه ی من خیلی سازگار نبود و بعد از مدتی اقدام به تاسیس اولین مجتمع آموزشی فنی و حرفه ای در حوزه امورمالی و بازرگانی و فناوری و اطلاعات در استان نمودم که درحال حاضر هم بطور مستقل به فعالیت خود ادامه می دهد. در همین حین تحصیلات را هم ادامه دادم. و تا مقطع دکتری پیش رفتم. همه انسان ها فارغ از جنسیت، نژاد، ملیت و با توجه به استعدادی که دارند به سمت رشد و تعالی حرکت می کنند. ما در دهه 60 وارد دبستان شدیم. در زمان جنگ، که شرایط اجتماعی و اقتصادی بحرانی بود و همین موضوع باعث شد از همان کودکی رسیدن به یک امنیت و آرامش حداقلی برای من و هم نسل هایم‌ انگیزه شود .همیشه به این فکر می کردم که آمده ام تا در این دنیا تاثیر مثبتی بر محیط پیرامون خودم داشته و اثرگذار باشم. با وجود نبود امکانات و فرهنگ های متعصبانه حاکم در استان؛ توانمندی‌های خود را ثابت کردم و توانستم راجع به ایده ها و خواسته هایم بنویسم و تا حدی آن ها را عملی نمایم. اکنون در فضای کاری و تشکلی خودم، به عنوان یک شخص صاحب فکر و متخصص و موثر در سیاست‌ها و برنامه ها دیده می‌شوم. البته این همه تلاش و فعالیت بعد از گذشت 22 سال هنوز مرا قانع نکرده است و باید تلاشم را برای اتفاقات موثرتر در محیط پیرامونم دو چندان کنم .

■ آیا ورود به این حوزه برای همه امکان پذیر است؟

خوشبختانه در کشور ما محدودیت از لحاظ جنسیت و قومیت و نژاد و سطح تحصیلات برای ورود به این حوزه ها کمتر دیده می شود، بیشتر به تلاش و پشتکار و صد البته تحمل و بردباری انسان بستگی دارد.

■ برای ورود به این حوزه به چه توانمندی ها، ابزارها و ویژگی هایی نیاز است؟

داشتن تحصیلات دانشگاهی مرتبط با هدف لازم است اما کافی نیست. ما باید خودمان را به مهارت های متعددی مجهز کنیم. مهارت برقراری ارتباط موثربا دیگران، اشراف بر قوانین مرتبط مانند قانون تجارت، قانون‌های حوزه صادرات و واردات، مالیات که با توجه به مدل اقتصادی حاکم بر کشور ما مدام در حال تغییر و شمولیت بیشتر است و سواد نسبی در حوزه رایانه و رسانه، تسلط نسبی به زیان انگلیسی به دلیل برگزاری همایشها و سخنرانی ها به این زبان و …. از ملزومات فعالیت های تجاری و اقتصادی می باشد.

■ در طی این مسیر با چه چالش هایی روبه رو بوده اید و آیا جنسیت در این چالش ها نقشی داشته است؟

چالش ها که زیاد بودند؛ اما نحوه برخورد من باچالش ها نسبت به 20 سال پیش متفاوت تر و هوشمندانه تر شده است. در سال ۸۷ که اولین فعالیت خود را که تاسیس مجتمع آموزشی بود، شروع کردم، بعضی از افراد در دستگاههای اجرایی که متولی صدور مجوز و … بودند با لحن تمسخرآمیزی می پرسیدند خودت به تنهایی می خواهی این کار را انجام بدهی؟ انتظار داشتند حتما مردی در کنار من باشد. یا مثلا سال ها بعد زمانی که برای اخذ ضمانت نامه بانکی به یکی از شعب مراجعه کردم به دلیل خانم بودن جدی به موضوع نگاه نمی کردند وموانع زیادی را سرراهم قرار دادند. از آنجایی که ثروت خانواده ها بیشتر در دست پسران خانواده‌ها است و آقایان دارای شبکه گسترده تری از روابط هستند، بانک‌ها از دادن ضمانت نامه به بانوان استقبال چندانی نمی کنند مثلا تعداد ضامن‌ها را ببیشتر می کنند. در بحث مزایده و مناقصه‌ها هم بانوان با محدودیت های زیادی مواجه می شوند؛ من باید مرتب یادآور می‌شدم «من هستم و می توانم». البته الان شرایط نسبتا بهتر شده است ولیکن هنوز هم یک زن برای کسب موفقیت در هر زمینه ای باید دو یا سه برابر یک مرد تلاش کند.

■ به نظر شما مسئولان چه اقداماتی باید انجام دهند تا اینگونه فرصت ها برای آحاد جامعه فراهم شود؟

باید بگویم که من به شخصه دیگر امیدی به مسئولان ندارم؛ در بسیاری از مراسم ها و کنفرانس ها، همایش ها مسئولان دولتی چه استانی و چه کشوری حضور داشتند. صحبت ها و مسائل و مشکلات را شنیدند، قول دادند و عمل نکردند ولی در نهایت آن ها مشکلات و محدودیت ها را می دانند منتها چرا راه حلی ارائه نمی کنند خود دانند!!

■ تحریم ها چه تاثیری بر کار و حرفه شما داشته است؟

تحریم فضای اقتصادی ایران را مسموم کرده است. تحریم شاید برای عده ای خاص نعمت و منفعت باشد؛ اما برای فعال اقتصادی و بخش خصوصی زحمت و حتی ذلت است. کسانی که مانده اند؛ به عشق ایران و امید فردایی بهتر به کار خود ادامه می دهند. فکر نمی کنم کسی باشد که اثر سوء و منفی تحریم ها را بر زندگی و کسب و کارش حس نکرده باشد.

■ آیا ساختار مناسبی جهت تسهیل در تامین کالای مورد نیاز شما وجود دارد؟

در حوزه گردشگری و رستوران سر و کارمان با خورد و خوراک مردم است اما به دلیل نبود ثبات قیمت اقلام موردنیاز مثل گوشت، برنج و … قیمت فروش هم مدام دستخوش تغییر می شود که طبعا خوشایند مشتری ها نیست، ثبات قیمت کالایی را که تامین کرده ایم به یک هفته هم نمی رسد و این قضیه به شدت به اینگونه کسب و کارها آسیب می‌رساند. اگر قیمت گذاری های دستوری حذف شوند و فضارا باز و رقابتی کنند؛ در نهایت رقابت، قیمت ها را تعیین کند، قطعا شرایط با ثبات تری را تجربه خواهیم کرد.

■ از مولفه های تاثیرگذار و اثربخش بر فعالیت اقتصادی حوزه خود بگویید.

همان طور که گفتم حذف قیمت‌گذاری دستوری و حذف موضوع پیمان سپاری بحث (رفع تعهد ارزی) اگر این مسئله حل و فصل شود حجم صادرات و ورود ارز به بازار بیشتر می شود. حوزه گردشگری وقت بیشتری از من می گیرد به دلیل این که هدفمان بازسازی بناهای تاریخی لرستان و کشور بود تا با زنده کردن این آثارو جذب توریست های خارجی به اشتغال زایی و ارزآوری کشور کمک شود ولی با توجه به شرایط کشورمان و تحریم ها و نداشتن روابط بین المللی موثر، از هدف دور شدیم. تا زمانی که اقتصاد دستوری باشد و با دنیا در ستیز باشیم راه بجایی نخواهیم برد.

■بزرگترین حامی شما در این مسیر چه کسی بوده است؟

گذاره های مختلفی از جمله خانواده، اساتید، دوستان و همکارانی که در کنار هم هستیم و فعالیت می کنیم. در این بین لازم است تشکر ویژه ای از جناب آقای دکتر «حسین سلاح ورزی» داشته باشم که من در کنار ایشان آموختم و رشد کردم. در نهایت فکر می کنم بزرگ ترین حامی من، خودم بوده ام که با تلاش و پشتکار و روحیه جنگنده کم نیاوردم و ادامه داده‌ام.

■ آیا توانسته اید بین زندگی شخصی و فعالیت اقتصادی حوزه خود تعامل ایجاد کنید؟

زندگی شخصی و فعالیت اقتصادی من به نوعی در هم تنیده شده است به گونه ای که تشخیص آ ن‌ها از هم مشکل است. ولی تلاش کرده ام تا در کنار فعالیت اقتصادی فضاهای اختصاصی خودم راداشته باشم؛ ورزش کنم، مطالعه داشته باشم، با دوستان و خانواده وقت بگذرانم، خوشبختانه توانسته ام تعادل را ایجاد کنم.

■ آینده بازرگانی ایران را چگونه می بینید؟

اگر بازرگانی را به مفهوم تجارت در حوزه خدمات و واردات و صادرات و تولید، معنا کنیم؛ با این سیاست‌ها و برنامه‌های حاکم بر فضای اقتصادی و سیاسی ایران به نظر من آینده روشنی ندارد.