شهر کرمان یکی از کهن ترین شهرهای ایران و جهان است. شهری که از دیرباز میزبان مردمانی نجیب و هنرمند بوده است. قدیمی ترین آثار حضور بشر در حریم شهری کرمان، به هزاران سال پیش باز می گردد. هرچند که قریب دو هزار سال است که حضور بشر در قالب شهر نشینی در کرمان شکل گرفته است.
هنوز آثار قلعه های تاریخی عصر ساسانی که کرمانی‌ها آن‌ها را به اسم قلعه دختر و قلعه اردشیر می‌شناسند در حدود شرقی کرمان از تاریخ کهن شهر حکایت می‌کنند. در بیشتر شهرهای تاریخی جهان یک یا چندین عنصر شهری مثل میدان، بازار یا یک بافت تاریخی نقش قلب تپنده و مرکزیت تاریخی آن شهر را ایفا می‌کنند.
در مورد کرمان نیز بازار تاریخی آن است که این نقش را ایفا می‌کند. بازاری که در دوران مختلف تاریخی و به همت معماران متعدد توسعه پیدا کرده تا اکنون به عنوان بلندترین راسته بازار ایران شناخته شود. رونق این بازار و شهر کرمان تا حد زیادی مدیون کاروان‌های عبوری از کرمان بوده است که قرن‌ها ادامه داشته است.
گاه آثار فرهنگی و معماری آن‌ها را در گوشه و کنار بازار می‌بینیم. در این بازار طیف وسیعی از کالا مبادله می‌شده است. از پارچه و صنایع مسی گرفته تا ادویه و خوراکی‌های گوناگون. تا حدود دهه 20 که هنوز خیابان‌های امام و شریعتی راسته‌های بازار را قطع نکرده بودند، دو راسته بازار شمالی جنوبی و غربی شرقی شریان اصلی زندگی و کسب‌وکار در شهر بودند که با توسعه بافت جدیدتر به تدریج از رونق افتادند و متروکه شدند.
اکنون تنها قسمت های مرکزی مجموعه بازارهای کرمان به یادگار باقی مانده اند. در این مقاله قسمت های مختلف آن را مرور می کنیم.
بازار نقاره خانه که از ورودی غربی در میدان ارگ آغاز می شود، بخشی از این بازار در دوران قاجار بنا گشته و بخشی نیز مربوط به دوران قبل از صفویه است اما در قلب این بازار زیبا مجموعه زیبای گنجعلیخان قرار دارد که مربوط به دوران صفویه با حدود 400 سال قدمت است.
میدان گنجعلیخان یکی از تاریخی‌ترین میدان‌های ایران شناخته می‌شود و شامل حمام، مسجد، آب انبار، مدرسه یا کاروانسرا و کارگاه ضرب سکه است. بازار مسگری نیز در همین دوران توسعه یافته است.
چهار سوق بازار که محل تلاقی دو راسته بازار اصلی کرمان شناخته می‌شود در عصر صفوی به تدریج تکمیل شد و در دوران قاجار صاحب یک گنبد شد که هنوز نقاشی‌های آن دوران که گرداگرد گنبد نقش شده‌اند خود نمایی می‌کنند.
بازار اختیاری نیز یک بازار کوتاه و کم عرض است که در امتداد مجموعه گنجعلیخان توسعه یافته است و این مجموعه را به مجموعه وکیل پیوند داده است. مجموعه وکیل که خود یکی از مجموعه بازارهای بزرگ کرمان است در دوران قاجار بنا شده است. این مجموعه نیز همانند گنجعلیخان قسمت‌های گوناگون دارد.
اکنون حمام این مجموعه به عنوان چایخانه و کاروانسرای آن را به عنوان هتل کاروانیکا می شناسیم.
