اولین قدم برای رسیدن به خودباوری، این است که سموم احساسی زندگی خود را بشناسیم و آنها را از زندگی خود کنار بگذاریم تا بتوانیم خودمان را همان طور که هستیم، بپذیریم. در این قسمت به دومین قدم در جهت خودباوری میپردازیم. خودباوری یک انتخاب است، حق مادرزادی نیست. کودکی که پا به این دنیا میگذارد، دنیا را براساس روابط اولیه خود تجربه میکند؛ در واقع این روابط، تصاویری از کودک منعکس میکنند تا او خودش را تعریف کند. اگر این پیامها مثبت باشند، کودک احساس خودباوری پیدا میکند و اگر هم منفی باشند، کودک از تجربه حس خودباوری محروم میشود.
برخی از کودکان در خانوادههایی متولد میشوند که در آن پدر و مادر، آمادگی والدگری در جهت رشد سالم فرزندان را ندارند. برخی دیگر از والدین نیز خودشان، کودک هستند. والدین میخواهند صاحب فرزند شوند تا کودکان بیچشم داشت به آنها محبت کنند. بسیاری از کودکان به خصوص آنهایی که در خانوادههای فاقد خودباوری متولد شدند، برای رشد سریع تحت فشار هستند که اصطلاحا به آن «سندرم کودک عجول» میگویند. کودکان عجول به جای اینکه از دوران کودکی خود لذت ببرند، با مسئولیتهای سنگین روبه رو میشوند. آنها مجبور هستند طبق برنامهها، قواعد و قوانین مشخص رفتار کنند و زندگی کنند تا دوست داشتنی تلقی شوند.
عاملی که نقش مهمی در خودباوری دارد، این است که آیا در کودکی پیامهایی که این احساس را در ما تقویت کند دریافت کردهایم یا خیر؟ آیا به انتخابها، استعدادها و برنامههایمان بها داده شده است؟ تصور کنید در زمان تولد به شما یک سبد بزرگی دادهاند. در سالهای اولیه زندگی، پیامهایی که به شما انرژی، امیدواری، مهارت و شایستگی میدهد، در واقع «پیامهای گل» زندگی شما هستند. اما پیامهایی که به شما احساس نابسندگی، گناه، ترس و حقارت میدهد «پیامهای زباله» شما هستند که به شما احساس بدی میدهند.
برخی پیامهای زباله: احساسات واقعی خود را پنهان کن. اعتماد نکن. کاری که میکنی از کسی که هستی مهم تر است. پسرها گریه نمیکنند. زنان نباید خشمگین شوند. جایی برای اشتباه کردن وجود ندارد. کمالگرا باش. پول زیاد باعث ارزشمندی تو میشود. تو به اندازه کافی خوب نیستی. دیگران بهتر از تو هستند و … .
برخی پیامهای مثبت: به تو افتخار میکنم. تو آدم منحصر به فردی هستی و قابل مقایسه با دیگران نیستی. تو ارزشمندی و نیازی به هیچ دلیلی ندارد. تو همین طور که هستی دوست داشتنی هستی. تو یک انسانی و اشتباه کردن طبیعی است و می توانی جبرانش کنی. تو توانمند هستی و از پسش برمیای و… .
این پیامها در دوران کودکی ما به هر دلیلی در سبد ما قرار گرفتهاند، اما اکنون که به سن بزرگسالی رسیدهایم و آگاه شدیم، حق انتخاب داریم. باید بدانیم خودباوری یک انتخاب است، حق مادرزادی نیست. در انتخاب کردن، قدرت التیام بخشی وجود دارد حتی اگر مربوط به واقعیتهای دردناک باشد. برای انتخابهای آگاهانه ابتدا باید به گذشته برگردیم و بررسی کنیم حقیقت چیست سپس در مورد این پیامها و احساسات تجدید نظر کنیم و زبالههای ذهنی خود را دور بریزیم.