با بالا رفتن هزینه های زندگی، اشتغال زنان به یک ضرورت تبدیل شده است. از سوی دیگر با مدرن شدن جوامع و کمرنگ شدن مشاغل زنانه و مردانه، این مسئله به یکی از مسائل با اهمیت در جامعه مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است.
از طرفی با توجه به اینکه ایران یک کشور پیشرفته‌ای است که جمعیت بالایی دارد؛ وضعیت اشتغال زنان در ایران یکی از مهمترین موضوعاتی است که از نظر اجتماعی و اقتصادی باید به آن توجه شود.
در این مقاله وضعیت اشتغال زنان در ایران و عوامل مختلف تاثیرگذار در افزایش یا کاهش این وضعیت بررسی شده است.
از دیدگاه اولیه، وضعیت اشتغال زنان در ایران بسیار متنوع است. برخی زنان در حوزه‌های علمی، فنی و حرفه‌ای فعالیت می‌کنند و در سطح بالایی از اشتغال و درآمد قرار دارند. اما بخش قابل توجهی از زنان در حوزه‌های خدماتی وکشاورزی فعالیت دارند و در سطح پایین‌تری از درآمد قرار دارند. به طور کل میتوان گفت گرچه بخش بیشتری از حوزه خدمات و کشاورزی در اختیار بانوان است اما سهم تولید درآمد از آن برای بانوان کمتر است.
بر اساس آمار انتشار یافته توسط سازمان آمار ایران، در سال ۱۳۹۹، حدود ۱۹ میلیون زن در ایران در بازار کار حضور داشته اند. این آمار نسبتاً قابل قبول است؛ اما باید گفت که بعضی از این زنان به دلیل مسائل فرهنگی و اجتماعی دچار مشکلات بسیاری در حوزه آموزش و اشتغال هستند.
زنان در ایران اکثراً در دانشگاه حضور دارند و مدارک بالای دانشگاهی را کسب کرده اند. این اتفاق باعث شده است که زنان دارای سطح آموزشی بالا و دانش فنی مناسبی باشند. اما در عین حال، تعداد جایگاه های شغلی مردانه در ایران، بسیار بیشتر از جایگاه های شغلی زنانه است.این امر باعث شده تا زمینه های زیادی برای اشتغال زنان در ایران وجود نداشته باشد.
یکی از موانع مهمی که در راه توسعه اشتغال زنان در ایران قرار دارد، عدم تساوی در حقوق و دسترسی به فرصت‌های شغلی است. در بسیاری از موارد، زنان در برابر مردان در حقوق و شرایط کاری دچار تبعیض هستند. همچنین، برخی از شغل‌ها فقط برای مردان قابل دسترسی هستند و زنان نمی‌توانند به آن‌ها دسترسی داشته باشند.
علاوه بر تبعیض در حقوق و دسترسی به فرصت‌های شغلی، برخی مسائل دیگر نیز وجود دارد که باعث محدود شدن زنان در بازار کار می‌شود. به عنوان مثال، نبود تسهیلات کافی برای مراقبت از کودکان و سالمندان، باعث می‌شود که زنان بیشتر در خانه باشند و نتوانند به صورت کامل در بازار کار فعالیت کنند. همچنین، برخی از محدودیت‌های قانونی نیز باعث می‌شود که زنان از فعالیت در برخی شغل‌ها باز بمانند.
از طرفی کشور نیازمند نیروی شاغل در حرفه های جدید است که زنان می توانند در این زمینه بسیار کمک کننده باشند. در نهایت، باید به این نتیجه برسیم که وضعیت اشتغال زنان در ایران همچنان به توسعه بیشتری نیاز دارد .
با وجود تمامی این موانع، تلاش‌هایی برای توسعه اشتغال زنان در ایران در حال انجام است. دولت ایران برنامه‌هایی برای ایجاد فرصت‌های شغلی برای زنان در حوزه‌های مختلف دارد. همچنین، بسیاری از سازمان‌های مردم‌نهاد و بین‌المللی نیز برنامه‌هایی برای حمایت از زنان در بازار کار دارند.
به طور کل میتوان چنین نتیجه گرفت با توجه به جمعیت بالای زنان در ایران که دارای دانش و مهارت فنی مناسب و علاقه مند به کار هستند و پتانسیل فراوان ایران برای رشد اقتصادی و شکوفایی صنعت و تنوع بسیار بالای وجود معدن به عنوان تامین کنندگان اصلی مواد اولیه کارخانه ها، باید با ایجاد فرهنگی عاری از جنسیت زدگی؛ علاوه بر فراهم نمودن بسترهای مناسب برای اشتغال زنان، محیط اجتماع را نیز همراه و همگام با پذیرش و قبول مسئولیت های زندگی به صورت عادلانه بین زن و مرد نمود. زیرا اشتغال زنان علاوه بر نیاز ایجاد فرصت های برابر با مردان، نیازمند درک مقابل از سوی خانواده برای قبول مسولیت جدید و تقسم وظایف همسری و مادری است.
امیدواریم که در آینده، زنان بیشتری به عنوان فعالان در بازار کار حضور داشته باشند و از فرصت‌های شغلی برابر با مردان بهره‌مند شوند.
