نقش دولت در شکل‌گیری فضای کسب و کار
-مهشاد عسکری-
نقش اصلی دولتها در اقتصاد تنظیم مقـررات و قـوانین موجـود در کـشور در زمینـه‌هـای مختلـف اقتصادی، اجتماعی و … میباشد. در هر کشوری دولت دارای ضوابط و مقرارت خاصـی اسـت کـه تمام تلاش خود را برای رسیدن به آن ضوابط مصروف میکند. دولتها نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری فضای کسب و کار دارند. آنها می‌توانند با ایجاد سیاست‌ها و قوانین، تسهیلات، حمایت‌ها و تنظیمات مختلف، شرایط مثبتی را برای رشد و توسعه کسب و کارها فراهم کنند.
برخی از دولتها در تمام زمینه های موجود دخالت میکنند و مقررات بسیار زیادی اعمال میکنند و از این جهت اختیارات را از بخـش خصوصی گرفته و خود را در تمام جنبه‌ها درگیر میکنند. دخالت بیش از حد دولـت کـارایی را در اقتصاد کاهش میدهد. هر چه بخش خـصوصی آزادتـر باشـد و دولـت قـوانین مداخلـه گرایانـه کمتری را اتخاذ کند، در انجام مسولیت‌های خود بهتر عمل خواهد کرد. دولت، قوانین مربوط به بودجه دولتی، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هـای دولتـی، هزینه‌ها، مالیات و … را که تأثیر انکارناپذیری در اقتصاد دارد را اندازه گیری میکند.
پیشبینی می‌شود کشورهایی که سطح هزینه و مالیات درآنها کمتر اسـت دارای رشـد بهتـری نسبت به کشورهایی باشند که سـطح هزینـه مالیـات در آنهـا بـالا اسـت . همچنـین هـر چـه قـوانین و مقررات دست و پاگیر ادرای بیشتر باشد آن کشور از رقابت جهانی فاصله بیشتری می‌گیـرد. چرا کـه در این شرایط شرکتها به راحتی نمی‌توانند تجارت بین المللی داشته باشند و سطح رقابت در آنها کاهش مییابد. زمانیکه شرکتها بازار را بدون رقیب خارجی در نظر بگیرد، خود را از تولید محصول با کیفیت و لزوم پاسخگویی به مشتری بی‌نیاز میداند.
دولتها می‌توانندبا ایجاد قوانین و سیاست‌هایی، شرایط مطلوب برای رشد و توسعه کسب و کارها فراهم کنند. این قوانین ممکن است شامل حمایت از سرمایه‌گذاری، تنظیمات مالی، حمایت از تحقیق و توسعه، حمایت از نوآوری باشند. همچنین دولتها می‌توانند تسهیلات مالی و غیرمالی را برای کسب و کارها فراهم کنند. این تسهیلات می‌تواند شامل وام‌های مختلف، تسهیلات مالیاتی، زمین‌های ارزان قیمت،بسته های حمایت از صادرات و … باشد.
از سوی دیگر این دولت ها هستند که با وضع قوانین و مقررات در جهت حفظ منافع عمومی و حقوق اقتصادی گام برداشته و چهارچوب های حاکم بر حوزه محیط زیست، حقوق کارگران و استانداردها را مشخص میکنند. همچنین، نظارت و بازرسی بر کسب و کارها به منظور اطمینان از رعایت قانون و مقررات نیز به عهده دولت هاست.
دولتها با ایجاد زیرساخت‌های مانند ایجاد جاده‌ها، بنادر، فرودگاه‌ها، شبکه‌های ارتباطی پیشرفته و سایر زیرساخت‌های عمومی به طور غیرمستقیم به رشد کسب و کارها کمک شایانی خواهند کرد.علاوه بر این، دولتها می‌توانند در آموزش و توسعه منابع انسانی سرمایه‌گذاری کنند تا کسب و کارها به نیروی کار ماهر و مجرب دسترسی داشته باشند. این سرمایه گذاری شامل ارائه بورس‌های تحصیلی، برنامه‌های آموزشی و توسعه مهارت‌ها است.البته، هر کشور و شرایط خاص خود را دارد و نقش دولت در شکل‌گیری فضای کسب و کار ممکن است متفاوت باشد.