نجمه‭ ‬اسفندیارپور،‭ ‬طراح‭ ‬و‭ ‬مجری‭ ‬المان‭ ‬های‭ ‬شهری: هنرمندان‭ ‬پشت‭ ‬کارهایشان‭ ‬پنهان‭ ‬هستند

نجمه‭ ‬اسفندیارپور،‭ ‬طراح‭ ‬و‭ ‬مجری‭ ‬المان‭ ‬های‭ ‬شهری‭ ‬در‭ ‬گفتگو‭ ‬با‭ ‬زن‭ ‬و‭ ‬اجتماع‭:‬

هنرمندان‭ ‬پشت‭ ‬کارهایشان‭ ‬پنهان‭ ‬هستند

‭-‬الهام‭ ‬زندوثوقی‭-‬

نجمه‭ ‬اسفندیارپور‭ ‬طراح‭ ‬و‭ ‬مجری‭ ‬المان‭ ‬های‭ ‬شهری‭ ‬است؛‭ ‬او‭ ‬اهل‭ ‬کرمان‭ ‬و‭ ‬مهندس‭ ‬معماری‭ ‬است‭. ‬هنرمندی‭ ‬که‭ ‬نزدیک‭ ‬به‭ ‬10‭ ‬سال‭ ‬در‭ ‬زمینه‭ ‬پروژه‭ ‬های‭ ‬زیبا‭ ‬سازی‭ ‬شهرهای‭ ‬مختلفی‭ ‬همچون‭ ‬کرمان،‭ ‬اصفهان‭ ‬و‭ ‬بندرعباس،‭ ‬آثار‭ ‬فاخر‭ ‬و‭ ‬ماندگاری‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬جا‭ ‬گذاشته‭ ‬و‭ ‬قرار‭ ‬است‭ ‬در‭ ‬شیراز‭ ‬و‭ ‬شهرهای‭ ‬دیگر‭ ‬هم‭ ‬فعالیت‭ ‬کند‭. ‬آثاری‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬دنیای‭ ‬پرمشغله‭ ‬شهری‭ ‬ذهن‭ ‬ها‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬آرامش‭ ‬دنیای‭ ‬هنر‭ ‬می‭ ‬برد‭ ‬و‭ ‬زیبایشان‭ ‬در‭ ‬خاطر‭ ‬آدمی‭ ‬می‭ ‬ماند‭. ‬خلق‭ ‬این‭ ‬آثار‭ ‬بهانه‭ ‬ای‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬او‭ ‬به‭ ‬گفتگو‭ ‬بپردازیم‭.‬

■‭ ‬لطفا‭ ‬خودتان‭ ‬را‭ ‬معرفی‭ ‬کنید‭.‬

نجمه‭ ‬اسفندیارپور‭ ‬هستم‭. ‬در‭ ‬کرمان‭ ‬متولد‭ ‬شدم؛‭ ‬فارغ‭ ‬التحصیل‭ ‬رشته‭ ‬مهندسی‭ ‬معماری‭ ‬می‌باشم‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬زمینه‭ ‬هنر‭ ‬فعالیت‭ ‬دارم‭.‬

■‭ ‬ازخانواده‭ ‬برایمان‭ ‬بگویید‭.‬

پدرم‭ ‬شغل‭ ‬آزاد‭ ‬داشت‭ ‬و‭ ‬مادر‭ ‬هم‭ ‬خانه‭ ‬دار‭ ‬بود‭. ‬چهار‭ ‬برادر‭ ‬و‭ ‬یک‭ ‬خواهر‭ ‬دارم‭. ‬در‭ ‬واقع‭ ‬بزرگترین‭ ‬حامی‭ ‬من‭ ‬در‭ ‬تمام‭ ‬این‭ ‬سال‭ ‬ها‭ ‬پدرم‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬همواره‭ ‬مرا‭ ‬در‭ ‬زمینه‭ ‬فعالیت‭ ‬های‭ ‬هنری‭ ‬و‭ ‬کاری‭ ‬تشویق‭ ‬می‌کرد‭.‬

■چگونه‭ ‬رشته‭ ‬معماری‭ ‬را‭ ‬انتخاب‭ ‬کردید؟

اولین‭ ‬رشته‭ ‬انتخابی‭ ‬من‭ ‬مدیریت‭ ‬بازرگانی‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬تا‭ ‬ترم‭ ‬پنجم‭ ‬هم‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬ادامه‭ ‬دادم‭ ‬ولی‭ ‬چون‭ ‬علاقه‌ای‭ ‬نداشتم،‭ ‬رهایش‭ ‬کردم‭ ‬و‭ ‬دوباره‭ ‬در‭ ‬کنکور‭ ‬شرکت‭ ‬کردم‭ ‬و‭ ‬تحصیلاتم‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬رشته‭ ‬معماری‭ ‬ادامه‭ ‬دادم‭.‬

■‭ ‬فعالیت‭ ‬شما‭ ‬در‭ ‬زمینه‭ ‬هنر‭ ‬از‭ ‬چه‭ ‬زمانی‭ ‬آغاز‭ ‬شد؟

فعالیت‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬حوزه‭ ‬را‭ ‬تقریبا‭ ‬از‭ ‬زمان‭ ‬دانشجویی‭ ‬آغاز‭ ‬کردم‭ ‬و‭ ‬شروع‭ ‬کارم‭ ‬با‭ ‬سفال‭ ‬برجسته‭ ‬بود‭. ‬کم‭ ‬کم‭ ‬کاشی‭ ‬شکسته‭ ‬و‭ ‬معرق‌کاری‭ ‬هم‭ ‬وارد‭ ‬حیطه‭ ‬کاری‭ ‬من‭ ‬شد‭. ‬دو‭ ‬نمایشگاه‭ ‬بین‭ ‬المللی‭ ‬و‭ ‬دو‭ ‬نمایشگاه‭ ‬انفرادی‭ ‬دایر‭ ‬کردم‭ ‬و‭ ‬سال‭ ‬95‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬نمایشگاه‭ ‬تهران‭ ‬شرکت‭ ‬داشتم‭.‬

■ چطور‭ ‬به‭ ‬سمت‭ ‬طراحی‭ ‬و‭ ‬اجرای‭ ‬المان‭ ‬های‭ ‬شهری‭ ‬رفتید؟

در‭ ‬سال‭ ‬92‭ ‬از‭ ‬شهرداری‭ ‬کرمان‭ ‬دعوت‭ ‬کردم‭ ‬تا‭ ‬بازدیدی‭ ‬از‭ ‬کارهای‭ ‬من‭ ‬داشته‭ ‬باشند‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬پیشنهادی‭ ‬دو‭ ‬کار‭ ‬رایگان‭ ‬انجام‭ ‬دادم‭ ‬که‭ ‬مورد‭ ‬تایید‭ ‬قرار‭ ‬گرفت‭. ‬از‭ ‬سال‭ ‬94‭ ‬همکاری‭ ‬من‭ ‬با‭ ‬شهرداری‭ ‬شروع‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬پروژه‭ ‬پل‭ ‬کوثر‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬من‭ ‬محول‭ ‬کردند‭.‬

■ در‭ ‬اجرای‭ ‬پروژه‌ها‭ ‬بیشتر‭ ‬از‭ ‬کدام‭ ‬تکنیک‌ها‭ ‬استفاده‭ ‬کردید؟

از‭ ‬روش‭ ‬کاشی‭ ‬شکسته‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬دو‭ ‬تکنیک‭ ‬انجام‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬از‭ ‬تکنیک‭ ‬سیمان‭ ‬برجسته‭ ‬و‭ ‬سفال‭ ‬برجسته‭ ‬استفاده‭ ‬می‌کنم‭.‬

■‭ ‬برای‭ ‬اجرای‭ ‬اولین‭ ‬پروژه‭ ‬بزرگ‭ ‬چه‭ ‬حسی‭ ‬داشتید؟

خیلی‭ ‬استرس‭ ‬داشتم‭. ‬اولین‭ ‬کار‭ ‬من‭ ‬با‭ ‬شهرداری‭ ‬کرمان‭ ‬در‭ ‬زمینه‭ ‬پروژه‭ ‬پل‭ ‬کوثر‭ ‬به‭ ‬مساحت‭ ‬400‭ ‬مترمربع‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬تا‭ ‬آن‭ ‬زمان‭ ‬کسی‭ ‬در‭ ‬کرمان‭ ‬تکنیک‭ ‬کاشی‭ ‬شکسته‭ ‬را‭ ‬کار‭ ‬نکرده‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬نخستین‭ ‬بار‭ ‬انجام‭ ‬این‭ ‬پروژه‭ ‬به‭ ‬من‭ ‬سپرده‭ ‬شده‭ ‬بود‭. ‬

■‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬کار‭ ‬حدود‭ ‬چه‭ ‬تعداد‭ ‬کاشی‭ ‬استفاده‭ ‬می‌شود؟

تعداد‭ ‬کاشی‭ ‬بستگی‭ ‬به‭ ‬مساحت‭ ‬کار‭ ‬دارد‭. ‬من‭ ‬هر‭ ‬کاشی‭ ‬2‭*‬2‭ ‬سانتیمتر‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬شش‭ ‬قطعه‭ ‬تبدیل‭ ‬و‭ ‬سپس‭ ‬استفاده‭ ‬می‌کنم؛‭ ‬در‭ ‬کاری‭ ‬مثل‭ ‬پروژه‭ ‬قالی‭ ‬محور‭ ‬هفت‭ ‬باغ‭ ‬علوی‭ ‬صدها‭ ‬هزار‭ ‬قطعه‭ ‬کاشی‭ ‬به‭ ‬کار‭ ‬برده‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

■ از‭ ‬چگونگی‭ ‬روند‭ ‬کارتان‭ ‬بگویید‭.‬

اینگونه‭ ‬کارها‭ ‬در‭ ‬کارگاه‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬تیمی‭ ‬اجرا‭ ‬می‌شود‭. ‬تعداد‭ ‬افراد‭ ‬تیم‭ ‬بستگی‭ ‬به‭ ‬حجم‭ ‬کار‭ ‬دارد‭ ‬ولی‭ ‬در‭ ‬تیم‭ ‬ثابت‭ ‬کارگاه‭ ‬هفت‭ ‬نفر‭ ‬نیروی‭ ‬خانم‭ ‬و‭ ‬سه‭ ‬نفر‭ ‬نیروی‭ ‬آقای‭ ‬آموزش‭ ‬دیده‭ ‬شرکت‭ ‬دارند‭.‬

■ از‭ ‬بین‭ ‬کارهای‭ ‬انجام‭ ‬شده،‭ ‬کدام‌یک‭ ‬بیشتر‭ ‬به‭ ‬دل‭ ‬شما‭ ‬نشسته‭ ‬است؟

پروژه‭ ‬قالی‭ ‬محور‭ ‬هفت‭ ‬باغ‭ ‬علوی‭ ‬که‭ ‬هنوز‭ ‬هم‭ ‬برای‭ ‬من‭ ‬تازگی‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬خاطر‭ ‬جزییات‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬حد‭ ‬کار،‭ ‬مردم‭ ‬هم‭ ‬فکر‭ ‬می‌کردند‭ ‬عکس‭ ‬یا‭ ‬بنر‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬اصلا‭ ‬تصور‭ ‬نمی‭ ‬کردند‭ ‬که‭ ‬کاشی‌کاری‭ ‬است‭.‬

■ از‭ ‬آنجایی‭ ‬که‭ ‬طرح‭ ‬و‭ ‬ایده‭ ‬با‭ ‬خودتان‭ ‬ولی‭ ‬اجرا‭ ‬برعهده‭ ‬تیم‭ ‬است؛‭ ‬آیا‭ ‬تفاوتی‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مسیر‭ ‬مشاهده‭ ‬می‌کنید؟

‭ ‬چون‭ ‬کار‭ ‬با‭ ‬نظارت‭ ‬کامل‭ ‬خودم‭ ‬انجام‭ ‬می‌شود؛‭ ‬معمولا‭ ‬طرحی‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬پیشنهاد‭ ‬می‌دهیم‭ ‬همان‭ ‬طرح‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬تحویل‭ ‬می‌دهیم‭ ‬و‭ ‬تفاوتی‭ ‬از‭ ‬طرح‭ ‬تا‭ ‬اجرا‭ ‬وجود‭ ‬ندارد

■ بزرگ‌ترین‭ ‬کاری‭ ‬که‭ ‬انجام‭ ‬داده‌اید؛‭ ‬چه‭ ‬بوده‭ ‬است؟

پروژه‭ ‬پل‭ ‬زیرگذر‭ ‬صفه‭ ‬اصفهان‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬مساحت‭ ‬4‭ ‬هزار‭ ‬مترمربع‭ ‬بود‭. ‬بزرگترین‭ ‬پروژه‭ ‬سیمان‭ ‬برجسته‭ ‬کشور‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬ایده‭ ‬و‭ ‬طرح‭ ‬جدید‭ ‬با‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬تکنیک‭ ‬ترکیبی‭ ‬سیمان‭ ‬برجسته‭ ‬و‭ ‬کاشی‭ ‬شکسته‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬اینکار‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬کمک‭ ‬همسرم‭ ‬اجرا‭ ‬کردم‭.‬

■‭ ‬چگونه‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬10سال‭ ‬دچار‭ ‬تکرار‭ ‬نشده‭ ‬اید‭ ‬و‭ ‬هر‭ ‬بار‭ ‬با‭ ‬ایده‭ ‬و‭ ‬طرح‭ ‬جدیدی‭ ‬آمده‌اید؟

وقتی‭ ‬با‭ ‬علاقه‭ ‬کار‭ ‬کنید،‭ ‬ایده‌ها‭ ‬خودشان‭ ‬می‌آیند‭.‬ ‬

بعد‭ ‬از‭ ‬طراحی‭ ‬ایده‭ ‬جدید‭ ‬سعی‭ ‬بر‭ ‬تلفیق‭ ‬تکنیک‭ ‬ها‭ ‬دارم،‭ ‬مثلا‭ ‬در‭ ‬کار‭ ‬اصفهان‭ ‬من‭ ‬10‭ ‬درصد‭ ‬کاشی‭ ‬شکسته‭ ‬کار‭ ‬کردم‭ ‬و‭ ‬بقیه‭ ‬کار‭ ‬با‭ ‬سیمان‭ ‬برجسته‭ ‬کار‭ ‬شد‭.‬

■‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬پروژه‭ ‬معمولا‭ ‬از‭ ‬چند‭ ‬نیرو‭ ‬استفاده‭ ‬می‌کنید؟

تعداد‭ ‬نیروها‭ ‬بستگی‭ ‬به‭ ‬حجم‭ ‬کار‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬معمولا‭ ‬بین‭ ‬هشت‭ ‬تا‭ ‬50‭ ‬نفر‭ ‬است‭. ‬اغلب‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬عید‭ ‬حجم‭ ‬کار‭ ‬بالا‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬تعداد‭ ‬نیرو‭ ‬هم‭ ‬بیشتر‭ ‬است‭. ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬مثال‭ ‬در‭ ‬پروژه‭ ‬اصفهان‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬بالا‭ ‬بودن‭ ‬حجم‭ ‬کار،‭ ‬تقریبا‭ ‬50‭ ‬نفر‭ ‬نیروی‭ ‬کار‭ ‬داشتیم‭.‬

■‭ ‬به‭ ‬غیر‭ ‬از‭ ‬کرمان‭ ‬در‭ ‬چه‭ ‬شهرهایی‭ ‬کار‭ ‬کرده‌اید؟‭ ‬

در‭ ‬تمامی‭ ‬شهرستان‌های‭ ‬کرمان،‭ ‬شهرهای‭ ‬اصفهان‭ ‬و‭ ‬بندر‭ ‬عباس‭ ‬هم‭ ‬کار‭ ‬کرده‌ام‭. ‬از‭ ‬شیراز‭ ‬هم‭ ‬پیشنهاد‭ ‬کار‭ ‬داشته‌ام‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬چند‭ ‬ماه‭ ‬آینده‭ ‬اجرا‭ ‬شود‭.‬

■ از‭ ‬کارهای‭ ‬خود‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬شهر‭ ‬کرمان‭ ‬بگویید‭.‬

من‭ ‬تقریبا‭ ‬بین‭ ‬20‭ ‬تا‭ ‬30‭ ‬پروژه‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬این‭ ‬شهر‭ ‬انجام‭ ‬داده‌ام‭. ‬پروژه‭ ‬های‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬اکثر‭ ‬پل‌های‭ ‬کرمان‭ ‬و‭ ‬محور‭ ‬هفت‭ ‬باغ‭ ‬علوی‭ ‬مثل‭ ‬قالی،‭ ‬گلیم،‭ ‬پته‭ ‬و‭ ‬خانه‌های‭ ‬رنگی‭ ‬کار‭ ‬تیم‭ ‬من‭ ‬بوده‭ ‬است‭.‬

■ هر‭ ‬پروژه‭ ‬چقدر‭ ‬زمان‭ ‬می‌برد‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬امر‭ ‬را‭ ‬چگونه‭ ‬مدیریت‭ ‬می‌کنید؟

زمان‭ ‬اجرای‭ ‬پروژه‭ ‬ها‭ ‬بستگی‭ ‬به‭ ‬متراژ‭ ‬کار‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬معمولا‭ ‬بین‭ ‬یک‭ ‬ماه‭ ‬تا‭ ‬هفت‭ ‬ماه‭ ‬طول‭ ‬می‭ ‬کشد‭. ‬برای‭ ‬مدیریت‭ ‬کارها‭ ‬سعی‭ ‬می‌کنم‭ ‬پروژه‭ ‬هایی‭ ‬که‭ ‬می‌خواهم‭ ‬اجرا‭ ‬کنم‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬شهر‭ ‬باشند‭ ‬چون‭ ‬باید‭ ‬مرتب‭ ‬به‭ ‬پروژه‭ ‬هایم‭ ‬سرکشی‭ ‬کنم‭. ‬ولی‭ ‬امسال‭ ‬در‭ ‬بم،‭ ‬کرمان‭ ‬و‭ ‬اصفهان‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬همزمان‭ ‬پروژه‭ ‬داشتم‭ ‬که‭ ‬خوشبختانه‭ ‬با‭ ‬مدیریت‭ ‬و‭ ‬همراهی‭ ‬همسرم‭ ‬اجرا‭ ‬شدند‭. ‬

■ از‭ ‬همسرتان‭ ‬و‭ ‬نحوه‭ ‬آشنایی‌تان‭ ‬بگویید‭.‬

همسرم‭ ‬کار‭ ‬ساخت‭ ‬و‭ ‬ساز‭ ‬انجام‭ ‬می‌داد‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬هم‭ ‬کارهای‭ ‬شهرداری‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬می‌دادم‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬مدت‭ ‬کار‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬آشنا‭ ‬شدیم‭. ‬البته‌‭ ‬او‭ ‬شغل‭ ‬آزاد‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬کار‭ ‬ساخت‭ ‬و‭ ‬ساز‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬مشاهده‭ ‬شدت‭ ‬علاقه‭ ‬من‭ ‬به‭ ‬کارم،‭  ‬در‭ ‬پروژه‌ها‭ ‬من‭ ‬را‭ ‬همراهی‭ ‬می‌کند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مسیر‭ ‬تمام‭ ‬تلاشش‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬کار‭ ‬می‌گیرد‭.‬

■ با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬صنعتی‭ ‬بودن‭ ‬کار‭ ‬و‭ ‬تصور‭ ‬مردانه‭ ‬بودن‭ ‬آن،‭ ‬چگونه‭ ‬وارد‭ ‬این‌کار‭ ‬شدید؟

زمانی‌که‭ ‬فارغ‭ ‬التحصیل‭ ‬شدم‭ ‬مستقیم‭ ‬وارد‭ ‬بازار‭ ‬کار‭ ‬شدم‭ ‬و‭ ‬اوایل‭ ‬کار‭ ‬طراحی‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬می‌دادم‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬مسیر‭ ‬پدرم‭ ‬مشوق‭ ‬اصلی‭ ‬من‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬همیشه‭ ‬با‭ ‬حوصله‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬من‭ ‬کارهایم‭ ‬را‭ ‬پیگیری‭ ‬می‭ ‬کرد‭. ‬او‭ ‬سکوی‭ ‬پرتاب‭ ‬من‭ ‬شد‭.‬

■ آیا‭ ‬به‌عنوان‭ ‬یک‭ ‬هنرمند‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬کارهایتان‭ ‬دیده‭ ‬شده‌اید؟

معمولا‭ ‬هنرمندها‭ ‬دیده‭ ‬نمی‌شوند‭ ‬و‭ ‬بیشتر‭ ‬کارها‭ ‬و‭ ‬اثرشان‭ ‬دیده‭ ‬می‌شوند‭.‬

■ از‭ ‬چالش‌های‭ ‬کارتان‭ ‬بگویید‭.‬

هر‭ ‬کاری‭ ‬سختی‌های‭ ‬خودش‭ ‬را‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬چون‭ ‬من‭ ‬10‭ ‬سال‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬پروژه‭ ‬کار‭ ‬می‌کنم‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬این‌کار‭ ‬هم‭ ‬علاقه‭ ‬زیادی‭ ‬دارم‭ ‬دیگر‭ ‬سختی‌هایش‭ ‬را‭ ‬زیاد‭ ‬حس‭ ‬نمی‌کنم‭.‬

■ ‭ ‬برنامه‭ ‬شما‭ ‬برای‭ ‬آینده‭ ‬چیست؟

دوست‭ ‬دارم‭ ‬کارم‭ ‬را‭ ‬گسترش‭ ‬دهم‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬همه‭ ‬شهرا‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬کشورهای‭ ‬دیگر‭ ‬هم‭ ‬فعالیت‭ ‬کنم‭.‬

■ توصیه‭ ‬شما‭ ‬به‭ ‬دختران‭ ‬ایران‭ ‬چیست؟

‭ ‬اگر‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬شغلی‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬رشته‌ای‭ ‬هستید‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬علاقه‭ ‬ندارید؛‭ ‬رهایش‭ ‬کنید‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬علاقه‌تان‭ ‬بروید‭.‬

این مطلب را به اشتراک بگذارید