سلامت‭ ‬روان ؛ حقیقت‭ ‬عریان‭ ‬جامعه امروزی

|

۰۸ آذر ۱۴۰۲

|

۰۶:۲۶

سلامت‭ ‬روان؛ حقیقت‭ ‬عریان‭ ‬جامعه

‭-‬آناهیتا‭ ‬آقاعباسی‭/ ‬روان‭ ‬درمانگر‭ ‬بالینی‭-‬

با‭ ‬پیشرفت‭ ‬جوامع‭ ‬بشری‭ ‬و‭ ‬کشف‭ ‬اهمیت‭ ‬سازوکارهای‭ ‬روان‭ ‬انسان؛‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬روانشناسان‭ ‬و‭ ‬نظریه‭ ‬پردازان‭ ‬مبحث‭ ‬سلامت‭ ‬و‭ ‬بهداشت‭ ‬روان‭ ‬به‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬مهمترین‭ ‬حیطه‌های‭ ‬روانشناسی‭ ‬تبدیل‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

روان‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬یک‭ ‬ساز‭ ‬و‭ ‬کار‭ ‬و‭ ‬ابزاری‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬گرفته‭ ‬می‭ ‬شود‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬منابعی‭ ‬مانند‭: ‬عقل،‭ ‬فکر،‭ ‬مغز،‭ ‬یادگیری‭ ‬و‭ ‬انتخاب‭ ‬استفاده‭ ‬می‌کند‭ ‬تا‭ ‬مجموعه‭ ‬ای‭ ‬از‭ ‬رفتارها‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬مرحله‭ ‬عمل‭ ‬برساند‭. ‬در‭ ‬واقع‭ ‬روان‭ ‬انسان‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬یک‭ ‬سری‭ ‬از‭ ‬محاسبات‭ ‬رفتاری‭ ‬که‭ ‬مبنای‭ ‬آنها‭ ‬تفکر‭ ‬و‭ ‬احساس‭ ‬است،‭ ‬در‭ ‬راستای‭ ‬منافع‭ ‬خاص‭ ‬عمل‭ ‬می‌کند‭. ‬هدف‭ ‬اصلی‭ ‬در‭ ‬سلامت‭ ‬و‭ ‬بهداشت‭ ‬روان‭ ‬آن‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬کمک‭ ‬به‭ ‬افراد‭ ‬در‭ ‬برآورده‭ ‬سازی‭ ‬دشواری‌های‭ ‬زندگی‭ ‬معاصر،‭ ‬سطح‭ ‬مطلوبی‭ ‬از‭ ‬سازگاری‭ ‬و‭ ‬رشد‭ ‬شخصی‭ ‬را‭ ‬تجربه‭ ‬کنند‭. ‬

بهداشت‭ ‬و‭ ‬سلامت‭ ‬روان ‬یکی‭ ‬از‭ ‬جنبه‌های‭ ‬اجتماعی‭ ‬زندگی‭ ‬محسوب‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬اصل‭ ‬شامل‭ ‬ایفای‭ ‬نقش‌های‭ ‬ارتباطی‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬توسط‭ ‬افراد‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬مناسب‭ ‬و‭ ‬سازگارانه‭ ‬است‭. ‬علی‭ ‬رغم‭ ‬آنکه‭ ‬در‭ ‬تعریف‌ها‭ ‬می‌توانیم‭ ‬یک‭ ‬اصل‭ ‬مشابه‭ ‬و‭ ‬یکسان‭ ‬را‭ ‬بازگو‭ ‬کنیم،‭ ‬در‭ ‬جوامع‭ ‬بشری‭ ‬نمی‌توانیم‭ ‬اصول‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬یک‭ ‬شکل‭ ‬مشابه‭ ‬مشاهده‭ ‬کنیم؛‭ ‬زیرا‭ ‬الگوی‭ ‬فرهنگ‭, ‬رفتار‭ ‬و‭ ‬شناخت‭ ‬هر‭ ‬جامعه‭ ‬و‭ ‬اجتماع‭ ‬برای‭ ‬خودش‭ ‬مطلوب‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬جوامع‭ ‬انسانی‭ ‬الگوهای‭ ‬متفاوتی‭ ‬از‭ ‬یکدیگر‭ ‬دارند‭. ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬کلیه‭ ‬عواملی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬گرفته‭ ‬می‌شوند‭ ‬تعریف‭ ‬بهداشت‭ ‬و‭ ‬سلامت‭ ‬روان‭ ‬صرفاً‭ ‬به‭ ‬معنای‭ ‬عدم‭ ‬حضور‭ ‬فشارها‭ ‬و‭ ‬مشکلات‭ ‬نیست‭ ‬بلکه‭ ‬به‭ ‬کارگیری‭ ‬راهبردهایی‭  ‬توسط‭ ‬افراد‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬متناسب‭ ‬با‭ ‬آن‭ ‬چیزی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬جامعه‭  ‬آموخته‭ ‬اند‭ ‬و‭ ‬سازگارانه‭ ‬تلقی‭ ‬می‌گردد‭.‬

چند‭ ‬عنصر‭ ‬در‭ ‬شکل‌گیری‭ ‬مناسب‭ ‬بهداشت‭ ‬روان‭ ‬اثر‭ ‬می‌گذارند‭ ‬که‭ ‬شامل‭: ‬

1_عوامل‭ ‬فردی‭ ‬یا‭ ‬شخصی

2_‬عوامل‭ ‬میان‭ ‬فردی

3_‬عوامل‭ ‬اجتماعی‭ ‬و‭ ‬فرهنگی‭ ‬می‌باشد‭.‬

هر‭ ‬کدام‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬عوامل؛‭ ‬به‭ ‬عواملی‭ ‬مانند‭ ‬وراثت،‭ ‬جامعه‭ ‬فرهنگ‭ ‬و‭ ‬خانواده‭ ‬وابسته‭ ‬است‭. ‬عنصر‭ ‬میان‭ ‬فردی‭ ‬شامل؛‭  ‬ارتباط‭ ‬موثر‭/ ‬توانایی‭ ‬کمک‭ ‬به‭ ‬دیگران‭/ ‬صمیمیت‭/‬توازن‭ ‬جدایی‭ ‬و‭ ‬ارتباط‭ ‬متقابل‭ ‬است‭. ‬

در‭ ‬نهایت‭ ‬نیز‭ ‬عوامل‭ ‬اجتماعی‭ ‬فرهنگی‭ ‬شامل‭ ‬احساس‭ ‬جمع‌گرایی،‭ ‬دسترسی‭ ‬به‭ ‬امکانات‭ ‬مناسب،‭ ‬عدم‭ ‬تحمل‭ ‬خشونت،‭ ‬تایید‭ ‬تنوع‭ ‬میان‭ ‬انسان‌ها‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬تسلط‭ ‬بر‭ ‬محیط‭ ‬و‭ ‬آنچه‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬حیطه‭ ‬اختیار‭ ‬و‭ ‬انتخاب‭ ‬فرد‭ ‬است‭.‬

بهداشت‭ ‬و‭ ‬سلامت‭ ‬روان‭ ‬گرچه‭ ‬دو‭ ‬کلمه‭ ‬مجزا‭ ‬و‭ ‬متفاوت‭ ‬اند‭ ‬در‭ ‬عین‭ ‬حال‭ ‬ارتباط‭ ‬تنگاتنگی‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬دارند‭ ‬زیرا‭ ‬هنگامی‭ ‬که‭ ‬فاکتورهای‭ ‬بهداشتی‭ ‬رعایت‭ ‬می‌گردد؛‭ ‬نتیجه‭ ‬آن‭ ‬سلامتی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬رخ‭ ‬می‌دهد‭. ‬لذا‭ ‬تعریف‭ ‬سلامت‭ ‬روان‭ ‬در‭ ‬رعایت‭ ‬جنبه‌های‭ ‬بهداشت‭ ‬روانی‭ ‬گره‭ ‬خورده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬حالاتی‭ ‬اطلاق‭ ‬می‌گردد‭ ‬که‭ ‬تمامی‭ ‬احساسات‭ ‬هیجانات‭ ‬و‭ ‬رفتارهای‭ ‬فرد‭ ‬از‭ ‬سطح‭ ‬مطلوبی‭ ‬برخوردار‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬راستای‭ ‬رشد‭ ‬شخصی‭ ‬فرد‭ ‬و‭ ‬حل‭ ‬فشارهای‭ ‬روانی‭ ‬ایجاد‭ ‬شده‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬نتیجه‭ ‬بخشی‭ ‬عمل‭ ‬می‌کند‭.‬

‭ ‬افراد‭ ‬دارای‭ ‬سلامت‭ ‬روان‭ ‬از‭ ‬مدیریت‭ ‬مناسب‭ ‬روانی‭ ‬و‭ ‬رفاه‭ ‬جسمی،‭ ‬روحی‭ ‬و‭ ‬اجتماعی‭ ‬برخوردارند‭.‬