توانمندسازی‭ ‬ضروریت‭ ‬جامعه‭ ‬امروز

‬فرناز‭ ‬حمید‭ ‬پور‭/‬دکتری‭ ‬جامعه‭ ‬شناسی‭

برای‭ ‬دستیابی‭ ‬به‭ ‬جامعه‭ ‬ایرانی‭ ‬توسعه‌یافته،‭ ‬متناسب‭ ‬با‭ ‬مقتضیات‭ ‬فرهنگی،‭ ‬محلی،‭ ‬جغرافیائی‭ ‬و‭ ‬تاریخی‭ ‬و‭ ‬متکی‭ ‬بر‭ ‬اصول‭ ‬اخلاقی‭ ‬و‭ ‬ارزش‌های‭ ‬ملی،‭ ‬با‭ ‬تأکید‭ ‬بر‭:‬ مردم‌سالاری،‭ ‬عدالت‭ ‬اجتماعی،‭ ‬آزادی‌های‭ ‬مشروع،‭ ‬حفظ‭ ‬کرامت‭ ‬و‭ ‬حقوق‭ ‬انسان‌ها،‭ ‬برخوردار‭ ‬از‭ ‬سلامت،‭ ‬رفاه‭ ‬و‭ ‬امنیت،‭ ‬تأمین‭ ‬اجتماعی،‭ ‬فرصت‌های‭ ‬برابر،‭ ‬توزیع‭ ‬متناسب‭ ‬امکانات‭ ‬عمومی،‭ ‬به‭ ‬دور‭ ‬از‭ ‬فقر،‭ ‬فساد،‭ ‬تبعیض‭ ‬و‭ ‬بهره‌مند‭ ‬از‭ ‬محیط‌ زیست‭ ‬مطلوب،‭ ‬توانمندسازی‭ ‬و‭ ‬مسئولیت‭ ‬اجتماعی‭ ‬از‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬کلیدواژه‌ها‭ ‬خواهد‭ ‬بود. ‬این‭ ‬مفهوم‭ ‬ترکیبی‭ ‬از‭ ‬اعتقاد‭ ‬و‭ ‬اعتماد‭ ‬متقابل،‭ ‬انسجام‭ ‬و‭ ‬ارزش‌های‭ ‬مشترک‭ ‬بین‭ ‬اعضای‭ ‬اجتماع ‭) ‬انسجام‭ ‬اجتماعی)‭ ‬و‭ ‬انتظارات‭ ‬مشترک‭ ‬برای‭ ‬کنش‌های‭ ‬اجتماعی‭ ‬به‌ منظور‭ ‬دستیابی‭ ‬به‭ ‬اهداف‭ ‬جمعی‭ ‬مانند‭ ‬توسعه‭ ‬پایدار‭ ‬است.

‬از‭ ‬سوی‭ ‬دیگر‭ ‬سازمانها‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬ارزش‭ ‬افزوده‭ ‬جامعه‭ ‬نقش‭ ‬بی‭ ‬بدیلی‭ ‬در‭ ‬توانمندسازی‭ ‬جامعه‭ ‬با‭ ‬توانمندسازی‭ ‬بدنه‭ ‬سازمانی‭ ‬خود‭ ‬دارند‭.‬در‭ ‬واقع‭ ‬توانمندسازی‭ ‬در‭ ‬بنگاه‌ها‭ ‬عبارت‭ ‬است‭ ‬از‭ ‬ادراک‭ ‬اعضا‭ ‬مبنی‭ ‬بر‭ ‬اینکه‭ ‬فرصت‭ ‬کمک‭ ‬به‭ ‬تعیین‭ ‬نقش‌های‭ ‬کاری،‭ ‬انجام‭ ‬کارهای‭ ‬معنادار‭ ‬و‭ ‬تأثیرگذاری‭ ‬بر‭ ‬تصمیمات‭ ‬مهم‭ ‬را‭ ‬دارند.

‬در‭ ‬طول‭ ‬چند‭ ‬دهه‭ ‬گذشته،‭ ‬علاقه‭ ‬به‭ ‬توانمندسازی‭ ‬در‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬حوزه‌های‭ ‬موضوعی‭ ‬اقتصادی‭ ‬و‭ ‬مدیریت،‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬انگیزه،‭ ‬رهبری،‭ ‬فرآیندهای‭ ‬گروهی،‭ ‬تصمیم‌گیری‭ ‬و‭ ‬طراحی‭ ‬سازمانی‭ ‬دیده‭ ‬می‌شود. ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬مطالعات‭ ‬جنبه‌هایی‭ ‬از‭ ‬رفتار‭ ‬رهبری‭ ‬یا‭ ‬برنامه‌های‭ ‬مدیریتی‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬می‌توانند‭ ‬توانمندسازی‭ ‬را‭ ‬افزایش‭ ‬دهند،‭ ‬بررسی‭ ‬کرده‌اند،‭ ‬و‭ ‬تعداد‭ ‬بسیار‭ ‬کمی‭ ‬از‭ ‬مطالعات‭ ‬اثرات‭ ‬چنین‭ ‬عوامل‭ ‬تعیین‌کننده‌ای‭ ‬را‭ ‬بر‭ ‬ادراک‭ ‬کارکنان‭ ‬و‭ ‬نتایجی‭ ‬مانند‭ ‬عملکرد‭ ‬واحد‭ ‬بررسی‭ ‬کرده‌اند.

‬از‭ ‬آنجایی‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬برنامه‭ ‬یا‭ ‬سبک‭ ‬رهبری‭ ‬طراحی‭ ‬شده‭ ‬برای‭ ‬افزایش‭ ‬توانمندسازی‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬در‭ ‬واقع‭ ‬چنین‭ ‬کاری‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬ندهد،‭ ‬اندازه‭ ‬گیری‭ ‬توانمندی‭ ‬کارکنان‭ ‬مفید‭ ‬است‭. ‬توانمندسازی‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬مزایای‭ ‬بالقوه‌ای،‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬افزایش‭ ‬تعهد،‭ ‬تصمیم‌گیری‭ ‬بهتر،‭ ‬بهبود‭ ‬کیفیت،‭ ‬نوآوری‭ ‬بیشتر‭ ‬و‭ ‬افزایش‭ ‬رضایت‭ ‬شغلی‭ ‬که‭ ‬می‭ ‬تواند‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬حاصل‭ ‬شود،‭ ‬مهم‭ ‬تلقی‭ ‬می‭ ‬شود.

‬در‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬مخاطرات‭ ‬توانمندسازی‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬ریسک‭ ‬های‭ ‬عملکردی‭ ‬صنایع‭ ‬دو‭ ‬موضوع‭ ‬مهم‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬صدر‭ ‬فعالیت‭ ‬های‭ ‬شرکتی‭ ‬مطرح‭ ‬نمود،‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬رو‭ ‬مسئولیت‭ ‬اجتماعی‭ ‬بنگاه‌های‭ ‬بزرگ‭ ‬و‭ ‬توانمندسازی‭ ‬بنگاه‌های‭ ‬کوچک‭ ‬و‭ ‬نوپا‭ ‬را‭ ‬می‌توان‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬دانست.

‬شاید‭ ‬مباحث‭ ‬مطرح‭ ‬شده‭ ‬در‭ ‬برخی‭ ‬نگرش‌ها‭ ‬ضرورت‭ ‬مطرح‭ ‬نشود‭ ‬حال‭ ‬آنکه‭ ‬جامعه‭ ‬امروز،‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬جامعه‌ای‭ ‬که‭ ‬زنان،‭ ‬سلامت،‭ ‬آموزش،‭ ‬محیط‭ ‬زیست،‭ ‬جامعه‭ ‬مدنی‭ ‬و‭ … ‬را‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬دغدغه‌های‭ ‬توسعه‌ای‭ ‬مطرح‭ ‬می‌کند،‭ ‬نیازمند‭ ‬پرداختن‭ ‬به‭ ‬توسعه‭ ‬و‭ ‬توانمندسازی‭ ‬بنگاه‌های‭ ‬اقتصادی‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬کنشگران‭ ‬اقتصادی‭ ‬می‭ ‬باشد‭.‬

در‭ ‬واقع‭ ‬بنگاه‭ ‬های‭ ‬اقتصادی‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬گذشته‭ ‬با‭ ‬مباحثی‭ ‬همچون‭ ‬استخدام‭ ‬زنان،‭ ‬تساوی‭ ‬حقوق‭ ‬و‭ ‬مزایا،‭ ‬مشارکت‭ ‬زنان‭ ‬در‭ ‬رده‌های‭ ‬مدیریتی‭ ‬و‭ ‬تصمیم‌گیری،‭ ‬محیط‭ ‬زیست،‭ ‬ارتقا‭ ‬دانش‭ ‬و‭ ‬مهارت‭ ‬کارکنان‭ ‬می‌توانند‭ ‬همچون‭ ‬جامعه‭ ‬ای‭ ‬کوچک‭ ‬نقش‭ ‬کلیدی‭ ‬در‭ ‬حکمرانی‭ ‬مطلوب‭ ‬دارند،‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬رو‭ ‬موسسه‭ ‬جامعه‭ ‬نگاران‭ ‬برنا‭ ‬از‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬با‭ ‬تاکید‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬مهم‭ ‬سعی‭ ‬نموده‭ ‬است،‭ ‬با‭ ‬ارائه‭ ‬مدل‌های‭ ‬تسهیلگری‭ ‬سازمانی‭ ‬مسیر‭ ‬توسعه‭ ‬بنگاه‭ ‬های‭ ‬اقتصادی‭ ‬را‭ ‬هموار‭ ‬نماید. ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬با‭ ‬تاکید‭ ‬خواستگاه‭ ‬جامعه‭ ‬ایرانی‭ ‬فراتر‭ ‬از‭ ‬رشد‭ ‬اقتصادی‭ ‬توسعه‭ ‬همه‭ ‬جانبه‭ ‬باشد‭. ‬

از همین نویسنده ...

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *