معظمه فتحی نایب رئیس شطرنج استان کرمان: کرمان قطب شطرنج کشور می‌شود
-مهشاد عسکری-
شطرنج یکی از ورزش‌های مورد علاقه ایرانیان محسوب می‌شود. قدمت این بازی به سده ششم میلادی در شرق هندوستان بازمی‌گردد. اما با گذشت زمان تغییراتی در نسخه اصلی آن روی داده است. روز 20 جولای مصادف با 29 تیر ماه از سوی یونسکو به عنوان روز جهانی شطرنج نامگذاری شده است.
طبق مشاهدات، اغلب کودکان شطرنج باز در ریاضیات بسیار موفق هستند زیرا شطرنج محاسبات ذهنی را تقویت می‌کند.استادان بزرگ معتقدند شطرنج علم، هنر و ورزش است. در شطرنج یاد می‌گیریم با پذیرفتن اشتباهات، نقاط ضعف خود را برطرف کرده و در زندگی هم استاد خوبی شویم.
به مناسبت روز جهانی شطرنج و به منظور بررسی جایگاه شطرنج استان کرمان در سطح کشوری و بین‌المللی مصاحبه‌ای با سرکار خانم معظمه فتحی نایب رئیس هیات شطرنج استان کرمان انجام داده‌ایم که شما را به خواندن آن دعوت می‌کنیم. لازم به ذکر است شطرنج ایران در بخش مردان در رتبه 28 جهانی و در بخش بانوان دررتبه 15 قرار دارد.
چطور وارد دنیای شطرنج شدید؟
از بچگی شطرنج بازی می‌کردم و در منزل از پدرم یاد گرفتم، در مسابقات و رویدادهای مختلف هیات شطرنج حضور داشتم، مقام دوم و سوم کشوری نظام پرستاری و مقام نهم المپیاد زنان کارگری را دارم. قریب به یک سال است که به عنوان نایب رئیس شطرنج استان، در خدمت جامعه شطرنج استان هستم.
چرا شطرنج را، به عنوان رشته ورزشی مورد علاقه خود انتخاب کردید؟
به بازی‌های فکری علاقه زیادی داشتم. شطرنج هم نه تنها بازی فکری که تنها ورزش کاملا فکری دنیا است که با حداقل امکانات یعنی بدون نیاز به شرایط خاص مثل نیاز به لباس و کفش مخصوص و فقط با داشتن یک صفحه مهره، در هر شرایط جوی، در هر مکانی و در هر زمانی با هر گروه سنی می‌توان بازی کرد. از آنجا که شطرنج یک بازی استعدادهای ذهنی است، منجر به بالارفتن ضریب هوشی، افزایش خلاقیت، بالا بردن حافظه، تمرکز و اعتماد به نفس می‌شود. تمامی این موارد باعث شد این ورزش را انتخاب کنم.
اگر بخواهید شطرنج را توصیف کنید چه می‌گویید؟
ورزش شطرنج توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک فعالیت برای پیشگیری از الزایمر پیشنهاد شده است. خیلی هنرمندانه کمک می‌کند تا مهارت‌های حل مساله در فرد بهبود پیدا کند. خصوصا در رشد قسمت جلویی مغز که وظیفه قضاوت، برنامه‌ریزی و کنترل خود را بر عهده دارد، مستقیما تاثیر مثبتی را می‌گذارد. دستآورد آن ایجاد آرامش و داشتن تفکر استراتژیکی و تحلیلی حل مسئله است.
در زمینه آموزش، هیات شطرنج چه برنامه‌ای برای علاقمندان ارائه می‌کند؟
در بخش آموزش در دو حوزه قهرمانی و همگانی برنامه‌ریزی‌های خوبی انجام شده، در قسمت همگانی برای اولین بار در کشور در حال برگزاری کلاسهای آموزش رایگان شطرنج برای تمام سنین هستیم که هدف آن جذب حداکثری علاقمندان جهت توسعه و پیشرفت شطرنج در کرمان است.در بعد قهرمانی هم کلاسهای آموزشی با اساتید مطرح کرمان برگزار می‌شود. حتی از مدیر فنی تیم‌های ملی ایران دعوت کرده‌ایم تا برای افرادی که شطرنج را به صورت حرفه‌ای دنبال می‌کنند، به صورت هفتگی کلاسهای حضوری برگزار کنند.
این اتفاق مهم قریب به ۶ ماه است که در حال انجام است.
کرمان تا کنون میزبانی چه مسابقاتی را به عهده داشته است؟
از شهریور ۱۴۰۱ که مدیریت هیات عوض شد و مساله کرونا برطرف شد، اقداماتی در خصوص میزبانی مسابقات صورت گرفته است. مسابقات نیمه نهایی بانوان و آقایان کشور و همچنین فینال قهرمانی بانوان و آقایان کشور که مهمترین رویدادهای شطرنجی کشور می‌باشد،به میزبانی کرمان برگزار شد. به گواه شرکت کنندگان کرمان نیزبان شایسته‌ای برای این مسابقات بود. همچنین در حال آمادگی جهت برگزاری مسابقات رده سنی زیر ۱۸ سال پسران کشور در مرداد ماه سال جاری هستیم.در زمستان سال قبل هم یک دوره مسابقات کشوری را در شهرستان جیرفت میزبانی کردیم.
وضعیت شطرنج استان کرمان را نسبت به سطح کشوری و جهانی چطور ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر با توجه به اقدامات بسیار خوبی که در حوزه آموزش و مسابقات انجام شده،کرمان در حال تبدیل شدن به قطب شطرنج کشور است.امسال برای اولین بار در لیگ برتر شطرنج دو تیم از کرمان حضور داشتند. یک تیم موفق به کسب مقام اول شد و به مسابقات آسیایی راه پیدا کرد. همچنین استاد بزرگ پوریا درینی در مسابقات زون غرب آسیا به مقام اول دست یافت و راهی مسابقات جام جهانی شطرنج شد و تمام این اقدامات و عملکرد، باعث شده که نگاه جامعه شطرنج در کشور نسبت به کرمان متفاوت شود وکرمان را بعنوان استان پیشرو در فعالیت‌های شطرنجی در نظر داشته باشند.
آیا بانوان نیز در این رشته فعال هستند؟
متاسفانه با توجه به شیوع کرونا در سال‌های گذشته، بسیاری از شطرنج بازان بانو، از ادامه فعالیت کناره‌گیری کردند. امیدواریم با اقدامات که در هیات کرمان در نظر گرفته شده از جمله؛ اهدای جوایز و اعزام‌های ویژه‌ای که برای تمام رده‌های سنی انجام می‌شود، در ماه‌های آتی شاهد جذب حداکثری بانوان باشیم.
چه سخنی با خانواده‌ها دارید؟
پیشنهاد می‌کنم شطرنج را از زاویه جدیدی نگاه کنند. شطرنج علاوه بر اینکه به شدت به قدرت حل مساله کمک می‌کند، در افزایش حافظه موثر است و به کند شدن زوال عقل کمک می‌کند علاوه بر این باعث افزایش توان یادگیری دانش‌آموزان در فراگیری درس‌ها نیز می‌شود. از طرفی آسیب بدنی در این ورزش تقریبا صفر هست و حتی در شرایط خاص هم می‌توان آموزش آن را به صورت آنلاین و از طریق وسایل ارتباط مجازی دید،و از نظر تجهیزات جزء رشته‌های کم هزینه محسوب می‌شود. با این نگرش شطرنج تنها ورزشی است که در عین حال که می‌تواند اعضای خانواده را به هم نزدیک‌تر کند، با کمترین فضای فیزیکی ممکن می‌توان و کمترین میزان ایجاد سروصدا آنرا انجام داد.به کمک شطرنج می‌توان والدین با فرزندان از یک سرگرمی فکری جهانی بهره ببرند.