زن و کارآفرینی

بــرای ورود بــه موضــوع کارآفرینــی زنــان، الزم اســت کــه در ابتــدای مبحــث تفــاوت بیـن دو واژه اصلـی جنـس Sex و جنسـیت Gender بــه روشــنی تفکیــک شــود. »جنــس« و »جنســیت« از واژه هایــی هســتند کــه بــه ویــژه در مباحــثزنــان، بســیار از آنهــا اســتفاده میشــود. قرابــت لفظــی ایــن دو در زبـانفارسـی، موجـب شـده اسـت کـه در گفــت و گوهــای عمومــی بــه اشــتباه، بــه جــای یکدیگــر بــه کار رونــد. واژه »جنــس« بـه ابعـاد بیولوژیکـی مردانگـی و زنانگـی فـرد محــدود مــی شــود و»جنســیت« بــه صفــات و ویژگــی هــای اجتماعــی دو جنــس اطــاق مــی گــردد.بــه بیــان دیگــر، واژه »جنســیت« بـه اجـزای غیـر فیزیولوژیکـی جنـس اشـاره دارد کــه از نظــر فرهنگــی،بــرای مــردان یــا زنــان، مناســب تشــخیص داده میشــود. جنســیت در واقــع، مجموعــه نقــش هــای اجتماعــی، فعالیــت هــا، مســوولیتهــا، انتظــارات، نیازهــا و ویژگیهــای تخصیــص یافتــه بــه مردانگــی وزنانگــی اســت کــه در موقعیتــی معیــن در یــک جامعــه مشــخص از ایشــانانتظــار مــی رود. آنچـه در دنیـای کارآفرینـی بـر فعالیـت هـای کارآفرینــان اثــر مــی گــذاردجنــس ایشــان نیســت بلکــه نگاهــی اســت کــه جامعــه بــه جنــس دارد وانتظــارات و توقعـات جامعـه را از هـر جنـس رقــم زده، شــیوه حمایــت واعتباردهــی جامعــه بــه فعالیــت هــای زن و مــرد را متفــاوت مــی کنــد.بنابرایــن آنچــه بــر کارآفرینـی زنـان اثـر مـی گـذارد جنســیت اســت. جنســیت همــان طــور کــه از تعریــف آن پیداســت قابــل تغییــر، اصــاح، یادگیــری و ًبهبــود و ارتقــاء اســت. افــراد غالبــا از خــود مــی پرســند کــه » آیــایــک زن مــی توانــد ایـن کار را بکنـد؟« بایـد بـه جـای آن پرسـید کــه » آیــاجامعــه مــی پذیــرد کــه یــک زن ایـن کار را بکنـد؟«. امـروزه علـم و عملکـردانســانها تعریــف هــا و کلیشــه هــای رایــج از زن و مــرد و وظایــف وتوانمنــدی شــان را زیــر ســوال مــی بــرد. ســوال درســت آن اســت کــه»بــرای اینکــه جامعــه از کار و کارآفرینــی زنــان پشــتیبانی کنــد چــه بایــد کـرد؟ چـه تغییراتـی، چـه هنجارهایـی و چـه فضــای کســب و کاری الزماســت؟« امــروزه حضــور زنــان در اجتمــاع بــه طــور چشــمگیری افزایــش یافتــه اســت و مقولــه کارآفرینــی نیــز شــاهد حضــور فزاینــده ایــن بخــش از جامعــه اســت. زنــان نیمــی از شـهروندان هـر جامعـه را تشـکیل مـی دهند و نقـش هـای چنـد گانـه ای رابرعهـده داشـته، بـه عنـوان شـهروند، مدیـر امـور مالـی، مدیـر خانــواده، مربــی نســل بعــد، ارایــه دهنــدگان کار و خدمــات بــدون مــزد، کارمنــدان،کارگــران و کارآفرینــان و غیــره فعالیــت مــی کننــد. امـا همچنـان دیـدگاه شـک و تردیـد جامعـه نســبت بــه حضــور و صــدایزنــان، فقــدان حضـور در سـاختار تصمیـم سـازی، فرصـت هــای کمتــر بــرایآمــوزش مبتنــی بــر بــازار و دسترسـی محدودتـر بـه اطالعـات بـازار کار بــاتوجــه بــه نســبت فــارغ التحصیــان زن دانشــگاه در ایــران، توســعه مهارتــیمنحصــر ُســت، تبعیــض در بــه اشــتغال قطعــی و پ اســتخدام کــه موقعیــتهــای کــم و اعتمــاد بــه نفــس کمتــر را بــه دنبــال دارد، ســرویس هــایزیرســاختاری ضعیــف و هزینــه هــای فرصــت آنهــا، چنــد وظیفــه بــودن زنــانکــه ً غالبـا وقـت آزاد یـا انـرژی بـرای مشـارکتهای اجتماعــی باقــی نمــیگــذارد، اعتبــار کــم اجتماعــی بــه دلیــل زن بــودن کــه دسترســی بــهســرمایه هــای اولیــه راه انــدازی را بــرای زنـان کـم مـی کنـد، محدودیـت دردسترسـی بــه منابــع مالــی بــه خاطــر فقــدان اعتبــار ناشـی از موفقیـت هـایقبلـی در بـازار کسـب و کار و نــرخ هــای بــاالی بهــره تســهیالت، خدمـاتناکافـی یـا غیـر قابـل دسـترس بودن توســعه کســب و کار بــرای زنــان، تشــویق ِو احتــرام انــدک اجتماعــی و مانــع تراشــی هــای زیــاد در ســطوح مختلــفبــرای زنــی کــه کار مــی کنــد بــه نحــوی کــه نیــاز بــه اثبــات مکــرر ومجــدد خــود دارد، دیــدگاه فرهنگی–اجتماعــی کــه کفــه را بــه ســمت همســرداری وبــاروری ســنگین مــی کنــد و نقـش اقتصـادی زنـان را غیـر ضـروری و بـی اولویـتمـی شـمرد، همـه دسـت بـه دسـت هـم مـی دهنـد تـا زنـان در رسـته هایـی بـا ُبرگشــت کــم و کنــد ســرمایه فعالیــت کننــد، و ایــن عمــا جامعــه و کشــوررا از نیمــی از پتانســیل اقتصــادی خــود محــروم مــی کنــد. درچنیــن شــرایطی سیاســت هــای مســووالنه و هدفمنــد بهبــود محیــط کســب و کار،ســرویس هــا و خدمــات ویــژه زنــان ضــروری بــه نظــر مــی رســد بــه نحــویکــه منجــر بــه راه انــدازی، بهبــود و توســعه کســب و کارهــای زنــان شــودکــه نتایجــی چــون ایجــاد مشــاغل شایســته و مولــد، دســتیابی بــه برابــری،کاهــش فقــر و ضمانــت جوامــع و اقتصــاد قــوی تــر و پایــدار در بــر دارد. بــرایتحقــق چنیــن هدفــی الزم اســت کــه ِ گروههــای هــدف سیاســت هــا و خدمــاتکســب و کاری تفکیــک و شناســایی شــوند و بســته هــای خدمــات رســانی وســرویس دهــی اشــتغال زا و توســعه کســب و کار بــر اســاس نیــاز گــروه هــدفتهیــه و تنظیــم گـردد، مهـارت هـای راه انـدازی، مدیریـت و توسـعه کسـب و کاربـه طـور خـاص بـرای گـروه هـدف طراحـی و آمـوزش داده شـوند و سیســتم هــایاطــاع رســانی و آگاهــی رســانی و توانمندســازی خــاص ایــن گــروه طراحــی وبــه کار گرفتــه شــوند بــه نحــوی کــه منجــر بــه جریــان شــفاف اطالعــاتدر گــروه هــدف و قابــل دسترســی و اســتفاده بــرای ایشــان باشــد. درپایــان ایــن نوشــته بایــد بــه یــاد داشــت کـه: » نــژاد بشــر پرنــده ایســت بــا دو بــال یک بال مونث و یک بال مذکر تنهــااگــر دو بــال بــه طــور مســاوی رشــد کننــد بشریت می تواند پرواز کند«

از همین نویسنده
این مطلب را به اشتراک بگذارید
آخرین مطالب