خودکشی و ارتباط آن با افسردگی
یلدا رحیمی/کارشناس روانشناسی
طبق آمارها در هر 40ثانیه یک اقدام به خودکشی در جهان روی می هد. این امر سبب شده تا دهم ۱۰ سپتامبر مصادف با 19 شهریورماه به عنوان روز پیشگیری از خودکشی نامگذاری شود.
روان‌پزشکان و پژوهشگران در طول سال‌ها به بررسی ارتباط بین افسردگی و رفتارهای خطرناکی همچون خودکشی پرداخته‌اند.
افسردگی، یکی از اختلالات روانی شایع در جوامع دنیاست که به طور جدی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر می‌گذارد.
ارتباط این بیماری با خودکشی، یکی از جنبه‌های ترسناک و مهم در روانشناسی و سلامت روان است که بررسی آن می‌تواند به فهم بهتر این دو مسئله کمک کند.
با بررسی عوامل و ارتباط بین افسردگی و خودکشی می‌توان نقش آنها در سلامت روان را بهتر درک کنیم.
افسردگی یک اختلال روانی است که با حالت تأثر، ناراحتی، کاهش انرژی، از دست دادن اشتها، بیخوابی و تمرکز نداشتن همراه است. خطر و شدت افسردگی بر اساس عوامل متعددی نظیر سابقه خانوادگی، ویژگی‌های فردی و رویدادهای زندگی متغیر است.
خودکشی به عملی گفته می شود که فرد به خود آسیب می‌رساند. این رفتار اغلب به عنوان نتیجه‌ای از تجمع افکار و احساسات منفی، عدم توانایی در مقابله با استرس و عدم امید و خستگی ناشی از افسردگی اتفاق می‌افتد.
تحلیل‌های علمی نشان می‌دهد که افراد مبتلا به افسردگی در معرض خطر بیشتری برای خودکشی قرار دارند.
عوامل متعددی از جمله ناتوانی در مقابله با استرس، افکار منفی، افزایش احساس خودکشی و از دست دادن امید به شدت در اقدام به خودکشی تأثیرگذار هستند.
برنامه‌های پیشگیری، شناسایی زودهنگام علائم افسردگی و ارائه درمان‌های مناسب می‌توانند به کاهش خطر خودکشی و بهبود زندگی افراد مبتلا به افسردگی کمک کنند.
دیدن علائم زیر در یک فرد می‌تواند نشان‌دهنده نیاز به مراجعه به یک روانشناس یا روانپزشک باشد:
_ تغییرات شدید در روحیه و همچنین عواطف ناگهانی مانند افسردگی عمیق، ناراحتی یا اضطراب شدید و بی‌دلیل.
_ از دست دادن لذت و علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت می‌برد.
_ انزوا و اجتناب از فعالیت‌ها، روابط اجتماعی و تغییرات در الگوی خواب و خوراک.
_ نشانه‌های فزاینده خودکشی مانند صحبت درباره خودکشی، استفاده از وسایل خطرناک، تهیه و ذخیره ابزارهای مربوط به خودکشی.
_ بیخوابی زیاد و یا خواب بیش از اندازه.
_ افزایش مصرف مواد مخدر یا الکل به عنوان روشی برای کنترل عواطف یا فرار از مشکلات.
_ کاهش توانایی تمرکز، تصمیم‌گیری و عملکرد در کارهای روزمره.
_ نشانه‌های جسمی ناشی از استرس مانند سردرد‌های مکرر، درد بدن، مشکلات گوارشی و کاهش اشتها.
_ باورهای منفی یا افکار خود‌محور که ممکن است منجر به عملکرد ایمنی خطرناک شود.
در صورت مشاهده این علائم در یک فرد، مهم است اطرافیان آن شخص نگرانی خود را به او ابراز کنند و او را تشویق کنند تا به یک روانشناس یا روانپزشک متخصص مراجعه کند تا ارزیابی و درمان لازم را دریافت کند.