فرناز حمید پور/دکتری جامعه شناسی
برای دستیابی به جامعه ایرانی توسعهیافته، متناسب با مقتضیات فرهنگی، محلی، جغرافیائی و تاریخی و متکی بر اصول اخلاقی و ارزشهای ملی، با تأکید بر: مردمسالاری، عدالت اجتماعی، آزادیهای مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسانها، برخوردار از سلامت، رفاه و امنیت، تأمین اجتماعی، فرصتهای برابر، توزیع متناسب امکانات عمومی، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهرهمند از محیط زیست مطلوب، توانمندسازی و مسئولیت اجتماعی از مهمترین کلیدواژهها خواهد بود. این مفهوم ترکیبی از اعتقاد و اعتماد متقابل، انسجام و ارزشهای مشترک بین اعضای اجتماع ) انسجام اجتماعی) و انتظارات مشترک برای کنشهای اجتماعی به منظور دستیابی به اهداف جمعی مانند توسعه پایدار است.
از سوی دیگر سازمانها به عنوان ارزش افزوده جامعه نقش بی بدیلی در توانمندسازی جامعه با توانمندسازی بدنه سازمانی خود دارند.در واقع توانمندسازی در بنگاهها عبارت است از ادراک اعضا مبنی بر اینکه فرصت کمک به تعیین نقشهای کاری، انجام کارهای معنادار و تأثیرگذاری بر تصمیمات مهم را دارند.
در طول چند دهه گذشته، علاقه به توانمندسازی در بسیاری از حوزههای موضوعی اقتصادی و مدیریت، از جمله انگیزه، رهبری، فرآیندهای گروهی، تصمیمگیری و طراحی سازمانی دیده میشود. بسیاری از مطالعات جنبههایی از رفتار رهبری یا برنامههای مدیریتی را که میتوانند توانمندسازی را افزایش دهند، بررسی کردهاند، و تعداد بسیار کمی از مطالعات اثرات چنین عوامل تعیینکنندهای را بر ادراک کارکنان و نتایجی مانند عملکرد واحد بررسی کردهاند.
از آنجایی که یک برنامه یا سبک رهبری طراحی شده برای افزایش توانمندسازی ممکن است در واقع چنین کاری را انجام ندهد، اندازه گیری توانمندی کارکنان مفید است. توانمندسازی به دلیل مزایای بالقوهای، از جمله افزایش تعهد، تصمیمگیری بهتر، بهبود کیفیت، نوآوری بیشتر و افزایش رضایت شغلی که می تواند از آن حاصل شود، مهم تلقی می شود.
در سال گذشته مخاطرات توانمندسازی و همچنین ریسک های عملکردی صنایع دو موضوع مهم را در صدر فعالیت های شرکتی مطرح نمود، از این رو مسئولیت اجتماعی بنگاههای بزرگ و توانمندسازی بنگاههای کوچک و نوپا را میتوان مهمترین دانست.
شاید مباحث مطرح شده در برخی نگرشها ضرورت مطرح نشود حال آنکه جامعه امروز، به عنوان جامعهای که زنان، سلامت، آموزش، محیط زیست، جامعه مدنی و … را به عنوان دغدغههای توسعهای مطرح میکند، نیازمند پرداختن به توسعه و توانمندسازی بنگاههای اقتصادی به عنوان کنشگران اقتصادی می باشد.
در واقع بنگاه های اقتصادی بیش از گذشته با مباحثی همچون استخدام زنان، تساوی حقوق و مزایا، مشارکت زنان در ردههای مدیریتی و تصمیمگیری، محیط زیست، ارتقا دانش و مهارت کارکنان میتوانند همچون جامعه ای کوچک نقش کلیدی در حکمرانی مطلوب دارند، از این رو موسسه جامعه نگاران برنا از سال گذشته با تاکید بر این مهم سعی نموده است، با ارائه مدلهای تسهیلگری سازمانی مسیر توسعه بنگاه های اقتصادی را هموار نماید. به نظر میرسد با تاکید خواستگاه جامعه ایرانی فراتر از رشد اقتصادی توسعه همه جانبه باشد.