طلاق یک کلمه عربی به معنای رها کردن و گشودن گره و در فقه به معنای از بین بردن ازدواج با لفظ خاص است. امروزه یکی از متداول ترین دعاوی حقوقی، طلاق است.
طلاق را بر اساس درخواست کننده به ۱_ طلاق به درخواست مرد ، ۲_ طلاق به درخواست زن و ۳_ طلاق توافقی و همچنین بر اساس امکان رجوع به ۴_ طلاق بائن و ۵_ طلاق رجعی می‌توان تقسیم کرد.
۱_ طلاق به درخواست مرد: مرد برای این که همسرش را طلاق بدهد باید به دادگاه درخواست گواهی عدم امکان سازش بدهد و پس از آن، در صورتی که به دادگاه ثابت کند که امکان ادامه زندگی مشترک برای او وجود ندارد، این گواهی به او اعطا می‌شود در این فاصله او باید در جلسات داوری شرکت کرده و همه حق و حقوق زن از جمله مهریه، نفقه نحله و از این قبیل را به او بپردازد.
۲_ طلاق به درخواست زن: این طلاق به دو روش امکان پذیر است. یکی اینکه زن وکالت در طلاق یا همان حق طلاق داشته باشد و دیگری اینکه با استنادِ داشتن شرایط عسر و حرج، از دادگاه حکم طلاق بگیرد که البته با داشتن شرایطی امکان پذیر است، این شرایط عبارت است از این که مرد نفقه‌اش را نپردازد ، شوهر بیش از چهار سال غایب باشد و این که موارد عسر و حرج وجود داشته باشد : ” به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد “.
۳_ طلاق توافقی: آسان ترین و سریعترین نوع طلاق، طلاق توافقی است. در این نوع طلاق طرفین با توافقاتی راضی به جدا شدن از یکدیگر میشوند، باید توجه داشت این به منظور عدم رعایت تشریفات قانونی نیست و در هر صورت برای طلاق باید به دادگاه مراجعه کنند و درخواست عدم امکان سازش بگیرند.
پس از این که زن و شوهر از یکدیگر جدا می شوند، در طول مدت عده زن ، مرد می تواند به زن رجوع کند؛ به این معنی که بدون این که لازم باشد دوباره باهم ازدواج کنند، تنها با ثبت رجوع ، می توانند زندگی مشترک خود را از سر بگیرند. حق رجوع همواره با مرد است حتی اگر طور دیگری توافق شود .
۴_ طلاق بائن: طبق ماده ۱۱۴۴ قانون مدنی در این نوع طلاق مرد حق رجوع به زن را ندارد. و طبق ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی در این موارد طلاق بائن است:
الف) طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود:
قبل از برقراری رابطه جنسی اگر زوجین از هم جدا شوند، طلاق بائن تلقی می‌شود و زن می‌تواند نصف مهریه خود را مطالبه کند.
اگر زوجه در هنگام طلاق باکره باشد نوع طلاق در رای دادگاه بائن غیر مدخوله است و نوع طلاق در سند طلاقی هم که از سوی دفترخانه به تبعیت رای دادگاه صادر می‌شود نوع طلاق آن است. ثمره این نوع طلاق امکان پاک کردن شناسنامه زن و شوهر از ازدواج و طلاق قبلی و شناسنامه با نامه محضر و رای دادگاه توسط ثبت احوال تعویض می‌شود.
ب) طلاق یائسه:
هنگامی که زنان یائسه میشوند و دیگر امکان باروری را ندارند، اگر زن به این دلیل طلاق داده شود مرد امکان رجوع ندارد.
ج) طلاق خُلع و مُبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد:
طلاق خلع و مبارات، از انواع طلاق بائن است. طبق ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی «طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می‌دهد طلاق می‌گیرد اعم از اینکه مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.» و همچنین طبق ماده ۱۱۴۷ قانون مدنی «طلاق مبارات آن است که کراهت از طرفین باشد ولی در این صورت عوض باید زائد بر میزان مهر نباشد.» بدین نحو است که در رابطه با مهریه در طلاق بائن و خلع، زن، باید مالی را که می‌تواند، عین مهریه، بیشتر یا کمتر از آن باشد را به مرد بدهد، تا او حاضر به طلاق دادن زن بشود و در نوع مبارات آن، مالی تا میزان مهریه را به مرد بدهد. در این نوع طلاق، مرد دیگر امکان رجوع به زن را ندارد؛ مگر اینکه زن بخواهد.
د) سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید
۵_ طلاق رجعی: بر اساس ماده ۱۱۴۸ قانون مدنی که به طلاق رجعی پرداخته، این طلاق، طلاقی است که مرد می تواند در طول مدت عده( عده طلاق سه طُهر یعنی سه بار عادت ماهیانه است) به زن رجوع کند و زندگی مشترکشان را از سر بگیرند و پس از اتمام عده، حق رجوع از بین می رود.
نحوه اعلام رجوع هم همانطور که ماده ۱۱۴۹ بیان کرده است به هر لفظ یا فعلی حاصل می‌شود که دلالت بر رجوع کند مشروط بر اینکه مقرون به قصد رجوع باشد.
