از آسیب‌پذیری تا رهایی

|

۲۹ دی ۱۳۹۷

|

۱۱:۰۴

دختر جوان گفت:
«زلزله، تغییر چندانی در وضع زندگی ما نداده است؛ قبلاً خشت‌های‌مان به‌طور عمودی بر روی هم قرار داشتند و حال به صورت افقی، بر روی زمین پخش شده‌اند؛ زلزله فقط درون خانه‌های‌مان را آشکار کرده است.»

حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی، در نگاه اول زندگی طببعی انسان‌ها را برهم می‌ریزند،
اما آیا به راستی زندگی بسیاری از انسان‌های آسیب‌دیده از ابتدا طبیعی بوده است؟

شاید این سوالی باشد که کم‌تر پیش آید بدان بیاندیشیم،
اما کتاب «از آسیب‌پذیری تا رهایی» کتابی است که
با نگاهی متفاوت به نقش زنان هنگام بلایای طبیعی می‌نگرد و در پی آن است چشم‌انداز متفاوتی از توسعه را بر خواننده نمایان کند.

این کتاب که پاییز 89 توسط نشر قطره به چاپ رسیده،
حاصل سلسه‌پژوهش‌های انجام شده بعد از زلزلۀ سال 1382 بم است که با کوشش
«رؤیا اخلاص‌پور»، «سیامک زندرضوی» و «گیتا صالحی» مستند شده و به رشتۀ تحریر درآمده است.

خانم مهندس «رؤیا اخلاص‌پور» و دکتر «سیامک زندرضوی» طی فعالیت‌های پژوهشی خود بعد از زلزلۀ بم،
در دو سال اخیر شش عنوان کتاب در حوزۀ بحران و مدیریت بلایای طبیعی نگاشته‌اند و در این مجموعه،
موضوع جایگاه علوم اجتماعی و رویکرد اجتماع‌محور را به‌طور جدی پیگیری کرده‌اند.
کتاب «از آسیب‌پذیری تا رهایی» هفتمین کتاب از این سری‌مجموعه است که ماهیت روش‌شناسی دارد و با رویکرد جنسیت‌محور،
به مسألۀ شاخص‌های آسیب‌پذیری زنان قبل و بعد از زلزله می‌پردازد.

تجربیات به دست آمده در این کتاب نشان می‌دهد که
برنامۀ آماده‌سازی در مقابل بالا یا بدون داشتن رویکرد جنسیتی، نمی‌تواند به اهداف خود برسد.
رویکرد جنسیت‌محور، فقط توجه ویژه به نیازها و حقوق زنان نیست؛
اهمیت این رویکرد در توجه آن به مدیریت مبتنی بر اجتماعات محلی است که همراه با نگاه برابر به نیازها و ظرفیت‌های همۀ گروه‌های اجتماعی بپردازد و
آسیب‌پذیری زنان، نه به‌عنوان یک پایگاهی برای زنان، بلکه سررشتۀ طیفی است که می‌تواند از فرصت‌های سخت هم‌چون زلزله، امکانی برای توانمندی خود به دست آورد.

این کتاب، تجربیات محلی را با تجربیات جهانی پیوند داده تا
بتواند برای همۀ خوانندگان خود راهنمای عملی باشد تا به‌گونه‌ای متفاوت دربارۀ مسألۀ آسیب‌پذیری زنان و شیوه‌های توانمندسازی در هنگام حادثه بیاندیشند.