کرمان پهنه وسیعی در جغرافیای ایران است و همواره بخش بزرگی از تاریخ و طبیعت ایران را تشکیل می دهد. به همین سبب در کرمان آثار متعدد تاریخی بنا گردیده است و این استان محل رویداد های مهم تاریخی بسیار بوده است.
از سوی دیگر طبیعت بسیار متنوع کرمان نیز جذابیت های فراوانی دارد و این جذابیت ها از دید گردشگران داخلی و خارجی پنهان نمانده است. وجود طیف گسترده ای از این ظرفیت ها سبب شد تا به تدریج و به همت علاقمندان و کنشگران میراث فرهنگی، برخی از این آثار از سوی سازمان جهانی یونسکو به عنوان میراث جهانی بشریت به ثبت جهانی برسند.
ثبت جهانی یک اثر تاریخی و طبیعی ضمن شناساندن آن اثر در سطح بین المللی، یکی از عوامل موثر در رونق صنعت گردشگری هر کشور محسوب می شود. به همین سبب کشور های گوناگون برای به حداکثر رساندن تعداد آثار ثبتی خود در رقابت هستند.
در مجموع ایران دارای 28 پرونده آثار ثبتی در یونسکو است. برخی از این پرونده ها خود شامل آثار تاریخی و طبیعی متعدد هستند و به همین دلیل ایران در زمره کشورهای دارای بیشترین آثار ثبت جهانی در دنیا به حساب میآید. جالب است بدانید که در کرمان ۱۰ اثر مختلف به ثبت جهانی رسیدهاند.
این استان در میان استان های دیگر ایران دارای بیشتری تعداد آثار است.
در شماره قبلی نشریه چهار اثر را مرور کردیم که این آثار شامل ارگ بم و منظر فرهنگی آن، روستای تاریخی میمند و منظر فرهنگی آن، باغ شاهزاده و کویر لوت بود. در این شماره به مرور باقی آثار می پردازیم.
کاروانسراها
در ایران بیش از 700 کاروانسرا وجود دارد و در برخی منابع این عدد قریب هزار می رسد. تابستان سال گذشته بود که تعداد 54 کاروانسرای ایرانی در قالب یک پرونده به ثبت جهانی رسیدند. دو کاروانسرا در کرمان نیز شامل این لیست می شوند. کاروانسرای گنجلیخان واقع در مجموعه گنجعلیخان بازار تاریخی کرمان و کاروانسرای چاه کوران واقع در شهرستان راور در این لیست آمدهاند.
قنات ها
یکی از آثار خاص ایران قنوات آن است. تکنیک های حفر قنات و شیوه مدیریت منابع آبی ایرانیان از هزاران سال پیش به شکلی بسیار هوشمندانه جوابگوی نیاز مردم بوده است. تعداد 11 قنات ایرانی در قالب یک پرونده به ثبت جهانی رسیده اند که سه قنات کرمان در میان آنان است. قنات گوهر ریز جوپار و قنوات قاسم آباد و اکبر آباد بم از جمله قنوات برجسته ایرانی هستند که به ثبت جهانی رسیدهاند.
گلیم شیرکی پیچ
کرمان در میان استان های دیگر ایران متنوع ترین صنایع دستی را دارا است و بی دلیل نیست که کرمان به عنوان شهر ملی صنایع دستی ایران خوانده می شود. در میان آنان گلیم شیرکی پیش در سال 1396 به ثبت جهانی رسید. این گلیم که در سیرجان و مناطقی از بافت بافته می شود یکی از هنرهای عشایری و خاص کرمان است که حکایت از هنر اهالی چیره دست مردم کرمان دارد. گلیم شیرکی پیش در سال های اخیر توانست در سطح بازار های بین المللی به خوبی دیده و صادر شود.