عصر سلفی

|

۲۸ آذر ۱۳۹۷

|

۱۲:۰۶

عصر سلفی

یکـی از انـواع هنـری کـه امروزه بسـیار شـایع و در دســترس قــرار دارد، پدیــده ای اســت بــه نــام ســلفی (Selfie)چنــان کــه برخــی معتقدنــد مــا در عصــر ســلفی زندگــی مـی کنیـم: تصویـری از چهـره خـود (ســلف پرتــره) کــه بــا یــک دوربیــن یــا گوشــی همــراه تهیــه و بلافاصلــه در شــبکه اینترنت ثبــت و توزیــع مــی شــود، شــیوه ارتبــاط آنــی و بصــری اســت، از اینکــه مــا در کجاییــم، چــه مــی کنیــم، تصورمــان از خــود چیســت و دیگــران چــه مــی بینند.
ایــن شــیوه اکنـون بـه ژانـر تصویـری نوینـی بـدل شـده کـه بـه لحـاظ صـوری متفـاوت از همه سـبک هـای دیگـر در تاریـخ اسـت- نوعـی سـلف پرتــره یــا خــود نــگاره. ســلفی هــا اســتقلال ســاختاری خــود را دارنــد کــه ایــن بــرای هنــر ســهمی بــه ســزا تلقــی مــی شــود. البتــه ایــن هــا چیــزی شــبیه خودنــگاره هایــی نیســتند کــه مــا بــه آنهــا عــادت کردیــم. بــا کنــار گذاشــتن تفــاوت هــای صــوری میــان ایــن دو فــرم قـاب بنـدی و تکنیــک، ســلف پرتــره هــای عکاسـانه سـنتی در قیـاس با ســلفی هــا کمتــر خودانگیختــه و ارتجالـی انـد.
ایـن گونـه جدیـد، صرفـا تحـت حاکمیـت و اجـرای هنرمنـدان نیسـت. خودنــگاره هــای عکاســی شــده ی قدیمــی وقتـی بـه دسـت تـازه کارهـا تهیـه مـی شـد، منظــری مــدون نداشــت و یــا بــه گفتمانــی اجتماعـی یـا مـوردی ممتـاز یـا مجـزا تبدیـل نمـی شـد. ایـن تصاویـر غالبـا در میـان افـراد غریبـه توزیـع نمـی شـد و تـا بـه ایـن انـدازه نیـز توسـط افـراد مختلـف تهیـه نمـی شـد؛از ایـن رو احتمـال مـی رود سـلفی شـایع تریـن و فراگیرتریــن ژانــر موجــود تــا بــه امــروز باشــد.
سـلفی هـا- سـوای آن دسـته که در آینـه گرفته مـی شـود و زیـر مجموعـه ای از ایـن جهـان بـه شـمار مـی رود- تقریبـا همیشـه در فاصلـه ای بــه امتــداد دســت و بــازوی ســوژه تهیــه مـی شـوند. بـه همیـن دلیـل کادره کــردن و ترکیــب بنــدی ســلفی هــا بســیار متفــاوت بــا همـه ی خودنـگاره هایـی اسـت کـه پیـش از ایـن بـه دسـت آمـده اسـت. در اینجـا حضـور تقریبـا دائـم و بصـری یکـی از دسـتان عکاس احســاس مــی شــودکه چنانچــه انتظــار مــی رود.
آن دســتی اســت کــه دوربیــن را نگــه داشــته . زوایــای نامناســب دوربیــن همــواره حاکـم و سـوژه تـا حـدودی خـارج از مرکـز اســت، عدســی هــای وایــد انــگل در بیشــتر تلفـن هـای همـراه، بینـی و چانـه را در حالتی غلـو شـده نمایـش مـی دهنـد و بازویـی کـه دوربیـن را ثابـت نگـه داشـته، اغلـب بـزرگ بـه نظـر مـی رسـد. امـا ایـن گـون کـج نمایی و اعوجـاج بـه مـرور زمـان کمتـر بـه چشـم آمــده. هرچنــد در ایــن میــان بایــد توجــه داشــت کــه چنــان چــه دســتتان در تصویــر وجود داشـته باشـد و تصویـر به دسـت-آمده، عکسـی بازتـاب یافتـه در آینـه نباشـد، حاصل کار ســلفی نخواهــد بــود، بلکــه یــک پرتــره اسـت. سـرانجام به نحـو اعجـاب آوری بایــد اذعــان کــرد هنرمنــدان ایــن ژانــر هنــری را خلق نکــرده انــد.
ســلفی هــا از جانــب تمـام مـا شـکل مــی گیرنــد. کار آن هــا هنــری عامیانـه محسـوب مـی شـوند کـه کـه پیشــتر بــه توســعه ی زبــان قامــوس عکاســی پرداختــه انــد. ســلفی هــا در واقــع عکاســی زندگــی مــدرن تلقــی مــی شــوند- نــه آن چیــزی دانشـگاهیان و متصدیـان هنـری توجـه خود را بـدان معطـوف داشـته انـد- هرچنـد در طـول یکصــد ســال، انبــوه ســلفی هــا بــه منزلــه ســندی بــاور نکردنــی از جزئیــات خــاص زندگــی هــرروزه بــه شــمار خواهنــد آمــد.