” بهتره بری پشت ماشین ظرفشویی ات بشینی ” اصطلاح آشنایی برای خیلی از زنانی است که رانندگی می کنند و شاید بارها الفاظی از این دست روزانه در گوشه و کنار این شهر،اداره، مدرسه و خانه شنیده می شود که هدفش توهین،تحقیر و تمسخر زنان است و دائما شاهد تولید و بازتولید خشونت های کلامی علیه زنان هستیم که قرار است موضوع گزارش زیر باشد.
خشونت کلامی یکی از انواع شایع خشونت است که شامل رفتارهایی مثل متهم کردن دیگری، تحقیر، تهدید کلامی، امر و نهی، بی اهمیتی، شماتت، فحاشی یا انتقاد بیش از حد است که در اکثر مواقع با خشونت فیزیکی و روانی همراه است. به عنوان مثال در اکثر رفتارهای بزهکارانه ما با هر سه نوع خشونت مواجه می شویم و به نظر می رسد که خشونت کلامی الزامی ترین انواع خشونت برای خشونت های خیابانی، رفتارهای بزهکارانه و خشونت ها و آزارهای افراد نسبت به زنان است.
ابراز تعداد بالای تجربیات زنان از خشونت در شهر کرمان که طی دو فراخوان در فضای مجازی جمع آوری شده است نشان دهنده تجربه روزانه زنان از انواع خشونت ها من جمله خشونت های کلامی دارد که در محیط های مختلف بروز می یابد و تا حد زیادی رابطه مستقیم با میزان فعالیت زنان در خارج از خانه دارد و هرچقدر ساعات فعالیت های اجتماعی و شغلی زنان بیشتر بوده است تعداد دفعات مواجه شدن با خشونت در آنها بیشتر بوده است.
دختر خانم جوانی که دانشجو بوده و به دلیل مدل موهایش در مقابل همه همکلاسی ها مورد توهین و تمسخر استادش قرا گرفته است و بعد ازگذشت چند سال هنوز از محیط کلاس درسی وحشت زده است.
دختر خانمی که به دلیل شرایط اضطراری پدرش به بیمارستان مراجعه می کند و در حین انجام اقدامات بستری پدر مورد مواخذه یکی از همراهان بیمار دیگری قرار می گیرد و به دلیل نحوه پوشش اش به او توهین می شود و اصلا حضور سراسیمه و با عجله او به بیمارستان در نظر گرفته نمی شود.
یکی از خانم های بد سرپرست که مسول مخارج منزل است مرتبا مورد خشونت های کلامی توهین و تهمت همسرش قرار می گیرد که مجبور است برای هزینه های زندگی در منازل دیگر کار های خدماتی انجام بدهد و این خشونت ها تا حدی ادامه میابد که ادعای خیانت می کند و این تهمت ها رو به پسرانش گوشزد می کند و این زن مجبور به تحمل همه این خشونت های کلامی می شود که بار خشونت روانی زیادی برای ایشان به دنبال داشته است و در حال حاضر تحت درمان روان پزشک است.
یک از کارمندان با سابقه یکی از شهرداری ها از توهین ها و تمسخر های همکارانش گفته است که در حوزه کاری خود با اینکه ارشد آن حوزه است در تصمیمات جدی واحد مورد مشورت قرار نمی گیرد و اگر برای انجام کارها و مسولیت های خود ساعتی بیشتر از ساعت کاری در اداره بماند به او تذکر می دهند که اگر به کارش اینقدر اهمیت بدهد زندگی خانوادگی اش به خطر می افتد و بیان می کنند بهتره به جای مشکلات شهری به فکر شام شب خانواده اش باشد.
خیلی از هنرمندان موفق شهرمان وقتی از تجربیات خشونت خود برایم می نوشت به جملاتی مانند از زنان بیشتر از این انتظار نمیره،از کی تا حالا تو آدم شدی اشاره می کنند و می گوید اینقدر موارد زیاد است که یک کتابچه می تونم از این توهین ها و تحقیر ها بنویسم.
اینها نمونه هایی از تجربیات زنان این شهر از تجربه خشونت کلامی شان بوده است و بیان همه تجربیات از حوصله و توان این گزارش خارج است و برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ریشه ها و پیامدهای این مسئله با دو نفر از اساتید دانشگاه گفتگو کرده ایم.
آقای دکتر دانشوری استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باهنر در خصوص خشونت های کلامی علیه زنان فرمودند : ” آزارها و خشونت های کلامی علیه زنان گسترده هستند و ممکن است زن مستقیما مورد خشونت کلامی قرار گیرد ومورد توهین، تحقیر و تهدید قرار گیرد و یا فرزندان و اطرافیان مورد تهدید و تحقیر قرار بگیرند .
ایشان در مورد علل و زمینه های ایجاد این خشونت ها می گویند این مسئله زمینه های فردی و بیولوژیک دارد و هم به عوامل اجتماعی مانند نوع روابط در خانواده،تقدس خانواده و نگهداشتن اطلاعات در چهار دیواری خانه،پذیرش خشونت مرد نسبت به زن در جامعه مرتبط است و همچنین خاطر نشان کردند که عوامل اقتصادی مانند وضعیت شغلی و تقسیم کار اجتماعی در خانواده از دیگر زمینه های بروز خشونت علیه زنان می باشد.
دکتر دانشوری رفع خلا های قانونی در این خصوص را یکی از راهکارهای جدی برای مقابله با انواع خشونت علیه زنان می دانند و امیدوارند با رفع ابهامات حقوقی و قانونی سایر زمینه های خشونت کم رنگ تر گردد.استفاده از الفاظ،جملات،متل ها،مثل ها که شرافت و آبروی زنان را از بین ببرد یا اعتماد بنفس آنها را کاهش دهد و یا هر نوع تحقیر،تمسخر،تهدید یا تهمت به آنها بخاطر جنسیتشان خشونت کلامی
گفته می شود که غالبا همراه با خشونت روانیست برای اینکه علاوه بر گرفتن اعتماد بنفس زنان موجب انزوا و سرخوردگی آنان شده و امکان فعالیت های اجتماعی آنها را کاهش می دهد.
خانم دکتر مقصودی عرصه های وجود خشونت های کلامی علیه زنان را در سه عرصه ئ خانواده،اشتغال و اجتماع می داند و برای علت های بروز خشونت دیدگاه های متفاوتی را بیان می کنند من جمله دیدگاه سنت گرایان که خود زنان را عامل ایجاد خشونت می دانند چرا که رفتار نامناسب یا کلام بدی را کنش می کند که واکنش خشونت را به دنبال دارد و یا اینکه دیدگاه زیست گرایانه و تاثیرهورمون های بیولوژیکی مرد بر بروز خشونت و یاد دیدگاه روانشناسانه که نحوه تربیت و دوران کودکی فرد خشن را از عوامل بروز خشونت می دانند و در ادامه به عوامل اجتماعی بروز خشونت اشاره می نمایند که ساختارهای مرد سالارانه جامعه در کنار فقر و بی عدالتی و همچنین ضعف قانون از عوامل زمینه ساز خشونت های کلامی هستند .
این استاد گروه مطالعات زنان دانشگاه باهنر نقش نهادهای مانند خانواده ،مدرسه و رسانه ها را در راستای کاهش خشونت های کلامی موثر می داند و جرم انگاری انواع خشونت ،آموزش و ارتقا آگاهی زنان و توانمندسازی مالی این قشر را از راهکارهای مقابله با خشونت کلامی علیه زنان می دانند که ما نیز امیدواریم شاهد تصویب قوانین حمایتی از زنان در این حوزه باشیم.