پروین وجدانی؛ پروینِ آسمانِ شعرِ کرمان

|

۰۸ بهمن ۱۴۰۲

|

۰۷:۵۰

 پروین وجدانی؛ پروینِ آسمانِ شعرِ کرمان

 

پروین وجدانی ؛‭ ‬شاعر،‭ ‬نویسنده،‭ ‬طنز‭ ‬پرداز،‭ ‬معلم‭ ‬بازنشسته‭ ‬اهل‭ ‬رفسنجان‭ ‬است‭.‬

وی‭ ‬به‭ ‬مادر‭ ‬شعر‭ ‬رفسنجان‭ ‬شهرت‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬نام‭ ‬او‭ ‬در‭ ‬دو‭ ‬کتاب‭ ‬زنان‭ ‬فرهیخته‭ ‬کرمان‭ ‬به‭ ‬ثبت‭ ‬رسیده‭ ‬است‭.‬

او‭ ‬در‭ ‬شهر‭ ‬رفسنجان‭ ‬چشم‭ ‬به‭ ‬جهان‭ ‬گشوده‭ ‬و‭ ‬شکوفا‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬هنوزهم‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬شهر‭ ‬خون‭ ‬گرم؛‭ ‬روزگار‭ ‬می‌گذراند‭. ‬ این‭ ‬خانم‭ ‬پرهنر‭ ‬و‭ ‬پر‭ ‬گوهر،‭ ‬آثار‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬جمله‭: ‬صدای‭ ‬پای‭ ‬گل؛‭ ‬مرغ‭ ‬همسایه؛‭ ‬قطره‭ ‬اما‭ ‬تنها‭ ‬و‭… ‬را‭ ‬در‭ ‬کارنامه‭ ‬هنری‭ ‬خود‭ ‬ثبت‭ ‬کرده‭ ‬است‭.‬

کتابِ‭ ‬‮«‬هیج‭ ‬جا‭ ‬خونه‭ ‬آدم‭ ‬نمی‌شه‮»‬‭ ‬سرگذشت،‭ ‬تجربیات،‭ ‬شکست‌ها،‭ ‬موفقیت‌های‭ ‬این‭ ‬بانوی‭ ‬اصیل‭ ‬و‭ ‬ادیب‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬کرمان‭ ‬و‭ ‬رفسنجان‭ ‬است‭.

صداقت‭ ‬و‭ ‬سادگی‭ ‬کلام‭ ‬در‭ ‬سراسر‭ ‬این‭ ‬کتاب‭ ‬موج‭ ‬می‌زند‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬کتاب،‭ ‬خانم‭ ‬وجدانی‭ ‬سرگذشتش‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬توصیف‭ ‬عمیق‌ترین‭ ‬احساسات‭ ‬و‭ ‬افکارش‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬با‭ ‬بیان‭ ‬دقیق‭ ‬جزئیات‭ ‬صحنه‌ها‭ ‬نگاشته‭ ‬است‭.‬

سرکارخانم‭ ‬پروین وجدانی ؛‭ ‬با‭ ‬صمیمیت‭ ‬و‭ ‬یکرنگی‭ ‬تمام،‭ ‬دعوت‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬مصاحبه‭ ‬قبول‭ ‬کردند‭. ‬

شخصیتش‭ ‬همانند‭ ‬چشم‌های‭ ‬زیبایش،‭ ‬گیرا‭ ‬و‭ ‬کمیاب‭ ‬است‭. ‬آغاز،‭ ‬میانه‭ ‬و‭ ‬پایان‭ ‬حرف‭ ‬های‌ایشان‭ ‬مهربانی‭ ‬و‭ ‬صلح‭ ‬است‭. ‬با‭ ‬دستان‭ ‬گرمش،‭ ‬دست‌های‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬مادرانه‭ ‬در‭ ‬دست‭ ‬گرفت‭ ‬و‭ ‬عطوفت‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬ما‭ ‬یاددآوری‭ ‬کرد‭.‬

‭ ‬این‭ ‬بانوی‭ ‬شاعر،‭ ‬علاقه‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬شعر‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬مادر‭ ‬فراگرفته‭ ‬است‭. ‬خاطرات‭ ‬کودکی‭ ‬او‭ ‬آمیخته‭ ‬با‭ ‬اشعار‭ ‬حافظ‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬مادرش‭ ‬هنگام‭ ‬کار‭ ‬همیشه‭ ‬زمزمه‭ ‬می‌کرده‭.‬

وی‭ ‬با‭ ‬مرحوم‭ ‬دکتر‭ ‬ابریشمی،‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬آشنایان‭ ‬پدری‭ ‬خود‭ ‬که‭ ‬اهلِ‭ ‬یزد‭ ‬بوده‭ ‬است‭ ‬ازدواج‭ ‬می‌کند‭ . ‬سفر‌های‭ ‬فراوانی‭ ‬با‭ ‬همسر‭ ‬خود‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬همواره‭ ‬شاهد‭ ‬رنج‌ها،‭ ‬زحمت‌های‭ ‬بی‌دریغ‭ ‬او‭ ‬بوده‭ ‬است. ‬ وقتی‭ ‬در‭ ‬مورد‭ ‬همسرش‭ ‬صحبت‭ ‬می‌کرد؛‭ ‬با‭ ‬هر‭ ‬کلمه‭ ‬یک‭ ‬قطره‭ ‬اشک‭ ‬میریخت‭. ‬یکی‭ ‬از‭ ‬خاطره‌هایی‭ ‬که‭ ‬تعریف‭ ‬کرد،‭ ‬این‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬دکتر‭ ‬ابریشمی‭ ‬در‭ ‬منطقه‌ایی‭ ‬محروم‭ ‬در‭ ‬کردستان‭ ‬خدمت‭ ‬می‌کرده‭ ‬که‭ ‬پزشکان‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬وی‭ ‬به‭ ‬بهانه‌های‭ ‬واهی‭ ‬از‭ ‬مردم‭ ‬پول‭ ‬می‌گرفتند‭ ‬و‭ ‬دارو‌ها‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬بزرگان‭ ‬و‭ ‬خان‌ها‭ ‬می‌داده‌اند‭ ‬اما‭ ‬دکتر‭ ‬ابریشمی‭ ‬بر‭ ‬خلاف‭ ‬تمام‭ ‬این‌ها‭ ‬عمل‭ ‬می‌کرده‭ ‬و‭ ‬هیچ‭ ‬مزد‭ ‬یا‭ ‬پولی‭ ‬از‭ ‬مردم‭ ‬دریافت‭ ‬نمی‌کرده‭ ‬و‭ ‬دارو‌ها‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬خان‌ها‭ ‬نمی‌داده‭ ‬است‭.‬

وی‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬باره‭ ‬می‌گفت‭: ‬‮«‬‭ ‬پزشکان‭ ‬آن‭ ‬منطقه،‭ ‬قدری‭ ‬از‭ ‬مردم‭ ‬دزدی‭ ‬کرده‭ ‬بودند‭ ‬که‭ ‬مردم‭ ‬باورشان‭ ‬شده‭ ‬بود‭ ‬باید‭ ‬پولی‭ ‬به‭ ‬شخص‭ ‬پزشک‭ ‬بدهند‭ ‬تا‭ ‬دینی‭ ‬برگردنشان‭ ‬نباشد‭. ‬‮»‬

خان‌ها‭ ‬و‭ ‬باقی‭ ‬پزشکان‭ ‬به‭ ‬جهت‭ ‬منفعت‭ ‬از‭ ‬دست‭ ‬رفته،‭ ‬مردم‭ ‬را‭ ‬تحریک‭ ‬کردند‭ ‬و‭ ‬شکایتی‭ ‬از‭ ‬دکتر‭ ‬ابریشمی‭ ‬نوشتند‭ ‬و‭ ‬خواهان‭ ‬اخراج‭ ‬وی‭ ‬شدند.‭ ‬

دکتر‭ ‬ابریشمی‭ ‬معتقد‭ ‬بوده‭ ‬که‭ ‬هر‭ ‬انسانی‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬نقشی‭ ‬باید‭ ‬وظیفه‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬صمیمت‭ ‬و‭ ‬حضور‭ ‬قلب‭ ‬انجام‭ ‬بدهد‭ ‬و‭ ‬انسانیت‭ ‬را‭ ‬فراموش‭ ‬نکند‭ ‬نیز‭ ‬انسان‌ها‭ ‬به‭ ‬دنبالِ‭ ‬کسانی‭ ‬هستند‭ ‬و‭ ‬افرادی‭ ‬را‭ ‬محترم‭ ‬می‌شمارند‭ ‬که‭ ‬منافع‭ ‬آن‌ها‭ ‬را‭ ‬تأمین‭ ‬کنند‭. ‬

چه‭ ‬خوب‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬اگر‭ ‬همه‭ ‬ما‭ ‬عدالت‭ ‬را‭ ‬رعایت‭ ‬کنیم‭ ‬و‭ ‬آدم‌های‭ ‬بالیاقت‭ ‬را‭ ‬بشناسیم‭.‬

‭ ‬پروین‭ ‬وجدانی‭ ‬به‭ ‬واسطه‭ ‬شغل‭ ‬همسر‭ ‬و‭ ‬انتخاب‭ ‬شغل‭ ‬معلمی‭ ‬در‭ ‬شهرهای‭ ‬مختلفی‭ ‬زندگی‭ ‬کرده‭ ‬است‭.‬

او‭ ‬برای‭ ‬دوره‭ ‬تربیت‭ ‬معلمی‭ ‬عازم‭ ‬مشهد‭ ‬می‌شود‭.‬

در‭ ‬آن‭ ‬زمان‭ ‬خانم‭ ‬وجدانی‭ ‬چند‭ ‬بچه‭ ‬خردسال‭ ‬داشته‭ ‬است‭. ‬با‭ ‬سختی‌های‭ ‬فراوان‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬یاری‭ ‬دختر‭ ‬بزرگش‭ ‬توانست‭ ‬این‭ ‬دوره‭ ‬را‭ ‬سپری‭ ‬کند‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬معلم‭ ‬استخدام‭ ‬شود‭. ‬

او‭ ‬علاوه‭ ‬بر‭ ‬معلمی؛‭ ‬ناظمی‭ ‬مدرسه‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬کارنامه‭ ‬کاری‭ ‬خود‭ ‬دارد‭.

 ‬در‭ ‬تمام‭ ‬سال‌هایی‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬ناظم‭ ‬در‭ ‬فضای‭ ‬آموزش‭ ‬حضور‭ ‬داشت؛‭ ‬همواره‭ ‬به‭ ‬معلمان‭ ‬تأکید‭ ‬می‌کرده‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬مهربانی‭ ‬و‭ ‬لطافت‭ ‬با‭ ‬بچه‌ها‭ ‬رفتار‭ ‬کنند‭. ‬

برای‭ ‬او‭ ‬همواره‭ ‬تربیت‭ ‬نسل‭ ‬آینده‭  ‬بر‭ ‬نمره‭ ‬ارجحیت‭ ‬داشت‭.‬

فرزندان‭ ‬‌ایشان‭ ‬به‭ ‬تبعیت‭ ‬از‭ ‬پدر‭ ‬و‭ ‬مادر‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬تئاتر،‭ ‬نویسندگی،‭ ‬پزشکی‭ ‬و‭ … ‬پرداخته‌اند‭.‬

پروین‭ ‬وجدانی‭ ‬مجاهدت‌های‭ ‬شایانی‭ ‬در‭ ‬شب‭ ‬شعر‭ ‬رفسنجان‭ ‬داشت‭ ‬که‭  ‬متأسفانه‭ ‬در‭ ‬نهایت‭ ‬مورد‭ ‬بی‌مهری‭ ‬قرار‭ ‬گرفت‭.‬

هرچند‭  ‬پروین‭ ‬وجدانی در‭ ‬نخستین‭ ‬جشنواره‭ ‬شعر‭ ‬رضوی‭ ‬مقام‭ ‬نخست‭ ‬را‭ ‬کسب‭ ‬نموده‭ ‬است‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬افتتاحیه‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬اختامیه‭ ‬جشنواره‭ ‬شعر‭ ‬رضوی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬رفسنجان‭ ‬برگزارشد؛‭ ‬دعوت‭ ‬نشد‭.‬

این‭ ‬نویسنده‭ ‬رفسنجانی‭ ‬به‭ ‬جوانان‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬خاص‭ ‬به‭ ‬زنان‭ ‬صادقانه‭ ‬توصیه‭ ‬کرده‭ ‬است‭ ‬که‭: ‬‮«‬‭ ‬دختران‭ ‬و‭ ‬مادران‭ ‬عزیزِسرزمینم؛‭ ‬تا‭ ‬جایی‭ ‬که‭ ‬می‌توانید‭ ‬در‭ ‬راهِ‭ ‬علم؛‭ ‬هنر؛‭ ‬عدالت؛‭ ‬آزادی؛‭ ‬رستگاری؛‭ ‬صلح‭ ‬و‭ ‬مهربانی‭ ‬بکوشید‭. ‬

دنیای‭ ‬گذران‭ ‬ارزش‭ ‬بدی‭ ‬کردن‭ ‬و‭ ‬دشمنی‭ ‬را‭ ‬ندارد‭. ‬ چرا‭ ‬این‭ ‬توصیه‭ ‬را‭ ‬مخصوصاٌ‭ ‬به‭ ‬زنان‭ ‬می‌کنم؟‭ ‬چون‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬پوست‭ ‬و‭ ‬گوشتم‭ ‬ناعدالتی‌ها‭ ‬و‭ ‬نامهربانی‌هایی‭ ‬که‭ ‬جامعه‭ ‬در‭ ‬حقِ‭ ‬زنان‭ ‬و‭ ‬دختران‭ ‬کرده‭ ‬است‭ ‬را‭ ‬لمس‭ ‬کرده‌ام‭. ‬

پس‭ ‬ما‭ ‬باید‭ ‬ثابت‭ ‬کنیم‭ ‬که‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬قشر‭ ‬ما‭ ‬ضعیف،‭ ‬ناتوان،‭ ‬بی‌هنر‭ ‬و‭ ‬بی‌کمال‭ ‬نیست‭ ‬بلکه‭ ‬بسیار‭ ‬قدرتمند‭ ‬و‭ ‬پر‭ ‬گوهر‭ ‬است‭. ‬

به‭ ‬دنبالِ‭ ‬عنوان‭ ‬و‭ ‬لقب‭ ‬نباشید‭ ‬چرا‭ ‬که‭ ‬روزی‭ ‬از‭ ‬بین‭ ‬می‌رود‭ ‬بلکه‭ ‬به‭ ‬دنبالِ‭ ‬کار‭ ‬نیک‭ ‬باشید‭ ‬چرا‭ ‬که‭ ‬تنها‭ ‬چیزی‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬آدمی‭ ‬باقی‭ ‬می‌ماند‭ ‬نام‭ ‬نیک‭ ‬است‭.‬‮»‬

مادر‭ ‬شعر‭ ‬رفسنجان‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬دوره‭ ‬بازنشستگی،‭ ‬در‭ ‬مغازه‭ ‬دنجی‭ ‬که‭ ‬عرضه‌کننده‭ ‬صنایع‭ ‬دستی‭ ‬است،‭ ‬مشغول‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬هنر‭ ‬دست‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬نمایش‭ ‬می‌گذارد‭. ‬

تابلو‌هایی‭ ‬از‭ ‬شعر‌های‭ ‬وی‭ ‬در‭ ‬مغازه‭ ‬به‭ ‬نمایش‭ ‬گذاشته‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬دیدن‭ ‬آن‌ها‭ ‬بسیار‭ ‬دل‌انگیز‭ ‬و‭ ‬بیدار‌کننده‭ ‬است‭.‬