دنیای نسل سومی ها

 

یکـی از تفـاوت هـای دنیـای امـروز بــا گذشــته ســرعت تغییــراســت. دگرگونــی هایــی کــه در گذشــته بســیارکنــد اتفــاق مــی افتــاد در دنیـای امـروز بـا سـرعتی بـه مراتـب بیشــتر درحــال وقــوع اســت. یکــی از شــاخه هایــی کــه وقــوع ایــن تغییــرات در آن محســوس اســت ارتباطــات اســت. شــاید زندگــی در ســال هــای دورتــر رنــگ وبــوی دیگــری داشــت؛ رفــت و آمدهــا، شــیوه ارتبــاط گیــری، دوســتیابی هــا وغیــره. امــا حــالا در گــذر زمــان همــه ایــن هــا کــه روزی ارزش بــه حســاب مــی آمدنــد رنــگ باختــه و رفتـه رفتـه جـای خـود را بـه اشـکال مــدرن خــود داده انــد.
شــبکه هــای اجتماعــی یکــی ازواژه هایــی اســت کــه بــه ایــن پدیــده هــا نســبت مــی دهنــد. در ایــن بیــن عــده ای تاثیــر ایــن شــبکه هــا را مخـرب و عـده ای مفیـد مـی داننـد. ولــی چیــزی کــه غیــر قابــل انــکار اســت تفاوتــی اســت کــه بعــد از ورود ایــن پدیــده در جامعــه ایجــاد شــده اســت. دنیــای مجــازی ، فضایــی اســت بــر پایــه فرا واقعیــت هــای لمــس ناشــدنی، کــه بــااینکــه ویژگــی هــای جهــان واقعــی را دارد امــا زندگــی در آن آســان و بــی دغدغــه نیســت.
تفــاوت اساســی آن بــا نــوع واقعــی اش شــاید ایــن باشــد کــه از قابلیــت کنتــرل و مدیریــت کمتــری برخــوردار بــوده و بــه همیــن دلیــل بــه کاربرانــش ایــن اجــازه را مــی دهــد کــه آزادانــه بــا هــر نــوع تفکــر وگرایشــی، بــی واهمــه از افشــای هویتشــان، بــه ابــراز دیــدگاه هــای خــودبپردازنــد. از ســویی ایــن جهــان بــه دلیــل وســعت و مرزهــای بســیارظریفــی کــه دارد قابــل کنتــرل و ارزیابــی نبــوده و از ســوی دیگر هدایــت وجهــت دهــی آن بـه سـادگی صـورت نمـی پذیـرد کــه ایــن امــر گاه باعــث بــه وجــود آمـدن مشـکالتی در سـطح اجتماعـی مــی شــود.
یکــی ازتاثیــرات توســعه ایــن شــبکه هــا و رواج اســتفاده از آنهــا بــالا رفتــن ســرعت اطــاع رســانی اسـت. ایـن اتفـاق بـه علـت ارتبـاط گســترده و همــه روزه افــراد یــک جامعــه بــا یکدیگــر و بــا ســایر جوامــع رخ داده اســت.
بــه عنــوان مثــال بیمــاری ناشــناخته (ا ال اس) بــه ســرعت در ســطح جهانــی مطــرح و بــه همــگان معرفــی شــد. بــی شـک شـبکه هـای اجتماعـی در ایـن رویــداد نقــش مهمــی را ایفــا کردنــد زیـرا از طریـق آنهـاایـن موضـوع بـه یــک ســرگرمی اجتماعــی بــدل شــد و افـکار عمومـی را بـه سـمت خـود کشــاند و بــه کمــک مبتلایــان بــه ایــن بیمــاری رفــت. بــه طــورکلــی ورود ایــن شــبکه هــا باعــث شــده کمتــر موضوعــی از چشــم جهانیــان پوشــیده بمانــد و رویدادهــا بــه ســرعت منتشــر شــوند.
تاثیــردیگــر ایــن گســترش، افزایــش ارتباطــات بیــن افــراد در نقــاط مختلــف دنیاســت. ابتــدا بــا وارد شــدن وســایل ارتبــاط جمعــی نظیــر تلویزیــون ایــن تعامــلات شــکل گرفــت و محدودیــت هــای مــرزی بـرای ایـن ارتبـاط تـاحـدی از بیـن رفــت امــا اســتفاده از ایــن شــبکه هــا باعــث شــد مخاطــب ازحالــت منفعـل بـودن خـارج شـده و خـود را موجــودی فعــال در بیــن میلیــون هــافــرد فعــال دیگــر ببینــد و ایــن رســانه را بــه عنــوان بــازوی کمکــی در رســاندن اندیشــه هــای خــود بــه افــراد دیگــر بدانــد. ایــن موضــوع حتــی ســبب بالا رفتــن روحیــه انتقـاد پذیـری در سـطح جوامـع نیـز شــده اســت زیــرا افــراد داوطلبانــه اندیشــه هــا و افــکار خــود را بــا دیگــران بــه اشــتراک مــی گذارنــد و بــه انتظــار دریافــت نظــرات آنهــا مــی نشــینند.
اگــر از افــراد منتقــد شــبکه هــای اجتماعــی چرایــی مخالفــت بــا ایــن شــبکه هــا را جویــا شــویم بــه نکتــه هایــی مثــل ســرد شــدن روابــط،بــه وجــود آمــدن فضــای عــدم اعتمــاد بیــن افــراد، وابســتگی هــای زیــانبــار، تاثیــر مخــرب بــر کار و غیــره اشــاره کــرد. یکــی از تاثیــرات ایــن شــبکه هــا بــالا رفتــن ســرعت اطــلاع رســانی و انتقــال داده هاســت. ایــن موضــوع گاه باعـث نشـر اخبـار کـذب مـی شـود بــه طــوری کــه یــک خبــر دروغ و اشــتباه بــه ســرعت توســط کاربــران منتشــر شــده و حاشــیه و شــایعه هایــی را درســطح جامعــه ایجــاد مــی کنــد. همچنیـن ایـن فعالیـت هـای مجـازی باعــث کــم شــدن روابــط اجتماعــی فیزیکــی در بیــن افــراد جامعــه شــده اســت. گاه دیــده مــی شــود فــرد تمایــل بیشــتریبــرای زندگــی در دنیــای مجــازی نســبت بــه زندگــی در دنیـای واقعـی و بـاافـراد جامعـه و خانــواده دارد. بنابرایــن برخــی از کاربــران بــه خصــوصکاربــران جـوان بـه انگیـزه زندگـی بـه سـبک مــورد علاقــه خــود کــه در فضــای واقعــی قــدرت اعمــال آن را ندارنــد بــا دنبــال کــردن شــکل متفاوتــی از روابـط گسـترده تـر در فضـای وسـیع تـر و بـا افـراد بیشـتر بـه عضویـت و مشــارکت درشــبکه هــای اجتماعــی مجــازی روی مــی آورنــد.
گاهــی اوقــات چنیــن برنامــه هــا و تکنولــوژی هایــی بــرای کشــوری کــه فکــر وبرنامــه چندانــی در را بطــه بــا آینــده نداشــته مشــکل ســاز مــی شــود.ممکــن اســت همیــن شــبکه هــای بــا ظرفیــت بــالا ســبب شــکاف عمیــق اجتماعــی و ارزشــی در خانـواده هـا شـود. از این روسـت کــه معتقدیــم چنانچــه بــرای تربیــت نســل آینــده مهندســی فکــر شــده باشــد نبایــد هراســی بــه دل راه داد. تمــام تکنولــوژی هــای موجــود بــه عنــوان اقتضائــات جامعــه بایــد درک شــده و نقــاط قوتشــان را تقویــت کــرده وبــرای نقــاط تاریــک و ضعفشــان حداقــل اطلاع رســانی، آگاهــی بخشــی وراهــکاری ارائــه نماییـم. در دنیـای امـروز بـا فرهنـگ هــای ترکیبــی و بــه تبــع آن هویــت هـای ترکیبـی روبـرو هسـتیم. هویـت ترکیبــی هویتــی اســت کــه ســاخته و پرداختــه یــک قالــب واحــد نباشــد، از الگوهــای متفــاوت رفتــاری وهنجــاری و ارزشــی تغذیــه نمــی شــود، بــه فرهنــگ یکســانی وابســته نبــوده و عناصــر گوناگــون اجتماعــی ســبب شــکل گیــری آن باشـند. منظـور ایـن اسـت کـه حتـی در جهــان واقعــی انســان هــا بــا چندگانگــی شــخصیت هــا مواجــه هسـتندچـه برسـد بـه جهـان مجـازی کــه شــاخصه آن اغلــب اغــراق و دروغ پردازیســت.
انســانی کــه توامــان هــم در جهــان واقعـی و هـم در جهـان مجـازی سـیر مــی کنــد ناگزیــر دچــار گونــه ای اختــال هویــت مــی شــود بــااینکــه ممکــن اســت ایــن اختــال ســبب نــا امنــی، بــی نظمــی و نــاآرامــی در جامعــه شــود. ایــن واقعیــت زندگــی ماســت. بایــد ایــن آمــوزش بــه جامعــه داده شــود کــه انســان آینــده مــی توانــد چنیــن شــخصیت داشـته باشـد. مـا در دهکـده جهانـی از لحــاظ فرهنگــی و اجتماعــی خلــوص هویتــی نداریــم. در گذشــته چـون قائـم بـه زمـان و مـکان بودیـم و چــون تحــرکات کنــدبــود تغییــر شـخصیت هـا زیـاد محسـوس نبـود، امــا هــم اکنــون بــه دلیــل ســرعت زائدالوصفــی کــه وجــود دارد ایــن تغییــرات در مبانــی هویتــی و شـخصیتی مـا بیشـتر خودنمایـی مـی کنــد. و دســت آخــر اینکــه بررســی هــا نشــان میدهــد کــه در کشــور مــا نسـل سـوم پـس ازانقـلاب اسـلامی، بیشــترین مخاطبــان ایــن فضاهــای مجــازی هســتند شــاید علــت آن گــذر جامعــه ایــران از ســنت بــه مدرنیتــه اســت و نســل مــا در پــی آن اســت کــه در پنــاه ایــن امکانــات و بـه دور از چشـم جامعـه سـنتی بـه دنبــالارزش هــای خــود بــرود.

از همین نویسنده
این مطلب را به اشتراک بگذارید
آخرین مطالب