مشارکت کمرنگ زنان
در گفتـار گذشـته به طـرق مختلف به بررسـی چرایـی وجـود مشـکالت فـراوان جامعـه زنـان در حیطـه هـای نظـری و عملکـردی پرداختیـم. در ایـن بیـن حال کـه بـه آخریـن بخـش از گفتار خـود در ایـن بـاب رسـیده ایم قصـد بـر آن داریم کـه این بـار با دیـدی متفاوت به بررسـی تاثیـرات حاصلـه از عملکـرد دولـت های مختلـف در طول این سـال های گذشـته از شـکل گیـری جمهوری اسلامی ایران بپردازیم.
ابتـدای بـه سـاکن بـا نگاهی بـه جریانات شـکل دهنـده انقلاب در کشـور بـه یک اصـل غیـر قابـل انـکار دسـت مـی یابیم و آن هـم حضـور گسـترده و بسـیار موثـر زنـان در جریـان انقلاب اسلامی و پیـروزی آن بـود. البتـه در ایـن مجـال یـاد آوری ایـن نکتـه ضـروری اسـت کـه جریانـات فکـری خاصـی هـم فـارغ از دیـدگاه جنسـیتی ایـن مـوج را فراهـم برخـی از ایـن جریانـات آورد کـه بعضـا در روزگار پـس از مبـارزات سـاز جدایـی زدنـد. لکـن آنچـه کـه بـوده و هسـت وجـود همـان جریـان قـوی و اثـر گـذار زنـان ایرانـی اسـت کـه منشـاء تحـولات عظیـم فرهنگی و اجتماعی آن زمان شـد و اکنـون نیـز قطعـا همینگونـه اسـت.
اما چـه چیـزی نقصـان هایـی را در پویایـی ایـن بخـش مهـم جامعـه ایجـاد کـرد؟
پاسـخ ایـن سـوال را در سیاسـت هـای دولـت هـای مختلـف و عوامـل مرتبـط بـا آنهـا مـی یابیـم. امـا بـه چـه شـکل؟ منظـور از تاثیـر سیاسـت هـای دولـت ها در همـه جـا متهـم کـردن نیسـت بلکـه منظـور آن اسـت کـه ریلـی کـه دولت ها بـر روی آن قطـار کشـور را بـه جلـو مـی برنـد علـی رغم مشـخص بودن مسـیرش امـا سـنگریزه هـا در راهش فراوان اسـت. بهتریـن جایگاه بـرای ورود نقادانه و قابل قیـاس در ایـن رهگـذر بررسـی عملکـرد نظـری و عملـی دولت های هشـت سـاله اصلاحـات و اصولگرایان اسـت.
بـه ظاهـر که نـگاه کنیـم دولـت اصولگرا بـا داشـتن یـک وزیـر زن (اشـاره بـه مرضیـه وحید دسـتجردی وزیر بهداشـت و درمـان دولـت دهـم, در قیـاس بـا معصومـه ابتـکار معـاون رییـس جمهور و رییس سـازمان حفاظت محیط زیسـت در دوره اصلاحـات) گامـی رو بـه جلـو برداشـته اسـت، امـا اگـر از بنـد ایـن رفتارهـای نمایشـی و نمادیـن رها شـویم و نـگاه خـود را بـه جزئیـات فرهنگـی و اجرایـی معطـوف کنیـم بـه نـکات ارزنده ای دسـت مـی یابیـم.
بـه عبـارت دیگـر در دوره اصلاحـات بـر روی زیـر سـاخت هـای مبتنی بـر حقوق زنـان و به پشـتوانه قانون اساسـی کشـور تاکیـد شـد کـه نتیجه آن رشـد شـتابان نواندیشـی و مطالبـه گـری در بیـن زنان کشـور بـود. در مقـام اثبات ایـن ادعا هم میتـوان بـه افـق هـای جدیـد رسـانه ای و ورزشـی و فرهنگـی کـه در آن دوران ایجـاد شـد نظیـر گسـترش رسـانه هـای مکتـوب قدرتمنـد در حـوزه زنـان اشـاره کرد.
از نـگاه نگارنـده دولـت یازدهـم نیـز بـه مسـیری نزدیـک بـه دولـت اصلاحـات اعتقـاد دارد امـا در اینجـا بـه همـان قسـمت ماجـرا برخـورد مـی کنیـم کـه بسـیار کلیـدی اسـت. کلیـت دولـت هـا هرچـه کـه باشـد اگـر خواهـان موفقیـت هسـتند، باید سـعی بر تببیـن اسـتراتژی های صحیح و مناسـب شـرایط روز جامعه داشـته باشـند. امـا منظور چیسـت؟ منظور آن اسـت که دولـت بایـد بیـن خواسـته هـای خـود از جامعـه زنـان و مطالبـات زنـان تعـادل را برقـرار کنـد. بـه عبـارت دیگـر از دیـگاه اجتماعـی و بخصـوص سیاسـی دولـت و کلیـه بدنه نظـام خواهان مشـارکت فعال مـردم و بـه طبـع آن در بزنـگاه هـای سیاسـی اجتماعـی از قبیـل انتخابـات هسـتند.
آنچـه کـه در این بیـن نباید مـورد غفلت واقـع شـود توجه بـه مطالبات زنان اسـت کـه شـامل همـه ی حقـوق عمومـی و دغدغـه هـای فـردی و اجتماعـی هم می شود. امـا آیـا همـه کار بـر دوش دولت اسـت؟ ً جـواب منفـی اسـت. بـه عبـارت تحقیقـا دیگـر دولـت بـه ماننـد مبـارز درون گود اسـت کـه با مشـکالت سـر شـاخ شـده و بیـرون از گود این روشـنفکران ومتفکران جامعـه زنـان هسـتند کـه بایـد تاکتیـک هـای مناسـب را بـرای پیـروزی انتخـاب کننـد.
نکتـه مهـم در ایـن مبـارزه امـا علاوه بـر توجـه بـه رقیـب فرامـوش نکـردن شـرایط عمومـی مبـارزه و داوری و میزبانـی اسـت. روشـن تـر کـه بگویـم دولـت هـر چـه قـدر هـم که بـا تفکـرات و خواسـته های جامعـه زنـان خـود را همراه کند و سـعی بـر بـرآورده کـردن آن هـا داشـته باشـد امـا یـک نکتـه نبایـد فراموش شـود و آن واقعیـات حاکـم اسـت.
اینکه بـه هر روی دولـت هـم بخشـی از قـوای مبتنـی بـر دموکراسـی کشـور اسـت و خـارج از این حـوزه هـم مجـاری دیگـری هسـتند که شـاید چندان بـر پایه نظـرات مردمی هم عمـل نکننـد پس بایـد تا می تـوان برای بهبـود وضعیـت امـور سـعی بـر تلاش منطقـی و متقاعـد کننـده داشـت و بـه عبـارت دیگـر مدافعـان حقـوق زنـان در هر سـطحی باید دسـت از شـکایت کردن از شـرایط و فلان و بهمان برداشـته تنها بـه فکـر قـوی تـر کـردن منطـق خـود و اثبـات شایسـتگی هـای خـود بـدون خسـتگی ناپذیری باشـند چرا کـه تجربه دلالـت بر ایـن دارد آنچه که با بخشـنامه و سـاختمان و بروکراسـی آمـد بـا همین چیزهـا هـم مـی رود ولـی آنچـه کـه بـر فکـر و قلـب حـک شـود دوامـی ابـدی خواهد داشـت.
