فضای مجازی و سلامت روان شمشیر دولبه
فضای مجازی یکی از موضوعات محبوب و جذاب این روزها در زندگی انسان هاست.
رشد سریع و روز افزون تکنولوژی به ویژه در حوزه های ارتباطی ، ماهواره و اینترنت موجب تغییرات متعدد در جوامع و آثار مثبت و منفی فراوانی شده است.
امروزه کمتر موضوعی را می‌توان یافت که متآثر از اینترنت نباشد. یکی از مزیت‌ها و در عین حال مضرات فضای مجازی فرامکان و فرازمان بودن آن است.
از سویی نشر اخبار و اطلاعات بدون محدودیت زمان و مکان ارائه می گردد و از نظر دسترسی نیز بسیار راحت ، آسان و در سطح گسترده است.
علی رغم مزایای گفته شده، فضای مجازی از معایبی نیز برخوردار است. یکی از این معایب فراهم سازی بستر خطرات جدی در حیطه سلامت روان است.
در مطالعاتی که اخیرا در موضوع سلامت روان و فضای مجازی صورت گرفته؛ یافته‌های متعددی حاکی از اثرات منفی فضای مجازی بر سلامت روان به دست آمده است.
اثراتی همچون:
افزایش اضطراب و استرس در افراد/ دامن زدن به مشکلات افسردگی/ ایجاد تمایل به جامعه گریزی/ کاهش عزت نفس/استفاده از سایت های مجازی برای رفع میل جنسی/ دامن زدن به انحرافات جنسی و معضلات روابط جنسی.
فضای مجازی علاوه بر معضلات روانی بر نوع سلیقه افراد؛ ارزشها، مصرف‌ها و نگرش آنها تاثیر شگرفی داشته و به عنوان شیوه زندگی دوم افراد در امتداد شیوه زندگی در دنیای واقعی تاثیر گذاشته است.
رسانه‌ها می‌توانند با تصاویر خشن و تیترهای خشونت‌آمیز می‌توانند نوعی احساس ناامنی را به افراد القا کنند که در پی آن اضطراب و استرس را به دنبال دارد.
همچنین رسانه‌ها در ایجاد خصوصی سازی اوقات فراغت، مشغولیت افراد به سوی خود در فضاهای مجازی مانند: اینستاگرام، واتساپ، تلگرام موجب شده اند تا افراد شرکت دراجتماعات گوناگون و فعالیتهای مدنی گسترده دور شوند و از شکل گیری سلامت اجتماعی جلوگیری کند.
دنیای ارتباط مجازی با آن که دسترسی و انتقال را برای بشر آسان نموده باز هم نتوانسته جایگاه ارتباط‌های متقابل را پر کند و خلاء بزرگی را ایجاد کرده است.
استفاده بیش از حد از اینترنت برای تخلیه هیجانی منجر به عادات مخرب و شیوه زندگی بدون تحرک در کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان شده است. استفاده از اینترنت در خانه تاثیر منفی شدیدی به صرف وقت با دوستان، خانواده و شرکت در فعالیتهای اجتماعی دارد و در امتداد این خط می توان خطرات جدی تهدید کننده سلامت روان را مشاهده نمود.
همانطور که می دانیم سلامت روان با سلامت جسم نیز ارتباط تنگاتنگی دارد و از یکدیگر متاثرند. یکی از مواردی که فضا مجازی می تواند بر آن اثر گذار باشد سلامت جسمانی نیز می باشد. در شماره بعد بیشتر راجع به آن صحبت می‌کنیم.
فضای مجازی و سلامت روان