عروسک‌های بومی سنت های کرمانی؛از سیرجان تا توکیو

مهشاد عسکری

عروسک‌های بومی و محلی کرمان سفیران جنوبشرق

به همت علی سعادت آذر، رایزن فرهنگی ایران در ژاپن و با توجه به نزدیک شدن به “شب یلدا ” اولین نمایشگاه عروسکهای بومی و محلی با هدف نمایش تنوع قومی، فرهنگی و آداب رسوم اقوام ایرانی با عنوان دایا (نامی قدیمی و اصیل به معنای مادر یا دایه) با حضور و مشارکت طیف گسترده ای از هنرمندان کشورمان و فعالین در این عرصه در شهر توکیو ژاپن برگزار شد.
در این نمایشگاه 158 عروسک از 65 شهر ایران به عنوان نماینده های هر قسمت از ایران حضور داشتند.

از جنوب شرق 4 عروسک؛ نوروز، روزگار، شاهین و شهسوار سازودهل‌زن حضور داشتند. این عروسک هاتوسط خانم فاطمه پورخسروانی طراح لباس و فعال حوزه صنایع دستی اهل سیرجان طراحی و ساخته شده اند. هریک از این عروسک ها، معرف یک آیین و بیانگر پوشش مردمان جنوب شرق و انحصارا سیرجان هستند.برای مثال عروسک سازودهل‌زن سال هاست که نماد موسیقی سنتی سیرجان است. این نوع ساز در سوگواری ها و جشن ها نواخته می‌شود.

و یا داستان نوروز و روزگار بر گرفته از داستان عمو نوروز و ننه سرما است.

روزگار و نوروز نماد زنان و مردان سیرحانی هستند که تماما دست‌ساز و معرف نوع پوشش مردمان قدیم سیرجان هستند.

خوشبختانه تمام این عروسک‌ها در فهرست میراث ناملموس به ثبت رسیده‌اند.

فاطمه پورخسروانی مدیر آموزشگاه شهرنگار بردسیر هدف از ارسال این عروسکها را زنده نگه داشتن آداب و رسوم منطقه سیرجان عنوان کرد.

وی در ادامه صحبت های خود افزود: از کودکی در خانواده سنتی و با آداب و رسوم گذشتگان بزرگ شدم.با بسیاری از عروسک‌های بومی از همان کودکی آشنا شدم.

معتقدم صنایع دستی از اقوام گذشته برایمان به یادگار مانده است. آشنایی نسل جدید با میراث معنوی چون سنت‌ها, آیین‌ها, نغمه ها و حتی پوشش زنان و مردان در قدیم و حتی داستان های کهن همواره از دغدغه های من بود. بنابراین سعی کردم در قالب عروسک این میراث را به نسل جدید منتقل کنم.

خوشحالم که به عنوان تنها نماینده از جنوب شرق در این نمایشگاه حضور داشته ام تا سهمی در شناساندن فرهنگ این خطه از کشورمان به جهان داشته باشم.

وی در ادامه از مژده مصحفی توانا به عنوان فردی تاثیرگذار و دغدغه مند در زنده نگه داشتن تاریخ عروسکسازی نام برد و زحمات ایشان و جناب سعادت آذر تشکر نمود.

.