دوخت پته این هنر اصیل کرمانی از دیر زمانی در زندگی ایرانیان جریان داشته است که با در دست گرفتن شال بی روح و نخ های بی جان بر خطوط سیاه ، با عشقی که از سر انگشتان دختران و زنان سرزمینم سرازیر می شده است؛ دوخته و اثر هنری خلق می کردند. و به خانه هایشان جلا و زیبایی را هدیه می دادند.
طرح هایی که در پته از قدیم زده می شده با طرح های قالی های اصیل کرمانی، کاشی های باستانی شباهت زیادی دارند. طرحها هر کدام مفهوم خاصی دارند و سمبلیک و نماد ایران و ایرانی می باشند و برگرفته از ارزشها، اعتقادات و باورهای مردم ایران در مناطق مختلف است.
طرح های سرو، طاووس، پرندگان، گل های نیلوفری و زنبق، طرح بته جقه، بازوبندی، سلسله بادام ها، قهر و آشتی، بلبل، خروس، طوطی، شمسه و ترنج و..
این طرح ها و نقوش از شرایط اقلیمی و محیطی نشات گرفته اند. کشور ایران عزیز به واسطه تاریخ چند هزار ساله ای که دارد از هنر بهره برده است؛ به گونه ای که به هر کدام از مناطق ایران سفر کنیم صنایع دستی نفیس و زیبای آنجا را خواهیم دید که زبانزد هستند.
پته جزو سوزندوزی ها و رو دوزی‌های اصیل کرمان است که بیشتر در کرمان و شهرهای سیرجان و یزد می باشد.
و اما در خصوص مفهوم هر کدام از این طرحها ؛
طرح طاووس: که به صورت جفت در دو طرف درخت و سرو زده می شود، نماد محافظ و تجمل و شکوه است .
طرح طوطی: به صورت تک یا جفت زده می شود که نماد پیام رسان و نماد روح است. به دلیل وفور این پرنده در خطه کرمان بوده است .
گل و بوته ی پیچان: برگرفته از قالب برگ مو است .
طرح شمسه: نماد خورشید می باشد.
طرح بلبل: نماد عشق به یار است که در اطراف درخت و گل زده می شود.
طرح خروس: این نقش قدمت بالاتری نسبت به طاووس و طوطی دارد اما کاربرد کم تری دارد و نماد پیک میترا و اهورا مزدا است و نمادی از خورشید و بانگ طلوع خورشید است.
بوته ی مادر و فرزندی: نماد ارزش زن و مادر در دوران باستان است .
طرح چهار بوته: به شکل صلیبی در چهار طرف شمسه ی مرکزی می آید نمایانگر جهت اصلی یا چهار عنصر اربعه است .
طرح مهرابی: در مرکز پته است و در طرفین قوس می باشد .
طرح بازوبندی: شبیه دو بازوی به هم متصل است، که نماد کمربند پهلوانان است .
طرح ترنج: شکل هندسی است که نماد خورشید و حرکت دوار کائنات است .
طرح گلهای سه پر: که نماد تثلیث زرتشتی است و یا افلاک سه گانه، نماد پندار، گفتار و کردار نیک است .
طرح زنبق: نماد خلوص قلبی است، که به شکل ریز و درشت زده می شود.
طرح سرو: یکی از درختان مقدس زرتشتی ها است و نماد آبادانی زمین و استقامت است .
و در آخر اینکه طرح ها برگرفته و الهام از طبیعت است و چیزی بین واقعیت و خیال می باشد.
