– لیدا صباغ/ دانشجوی دکتری روانشناسی-
در قسمت قبل مقدمه‌ای درباره‌ی خودباوری و اعتماد به نفس گفته شد. قصد داریم تا با این سفر درونی به عزت نفس برسیم و خودمان را بیشتر دوست بداریم. خودباوری پایین هزینه‌های زیادی برای زندگی ما می‌تواند داشته باشد.
از جمله اختلالات تغذیه‌ای (پراشتهایی یا بی‌اشتهایی عصبی)، مشکلات ارتباطی، وابستگی به دیگران، سوءمصرف مواد و … . برای مثال شخصی را در نظر بگیرید که در دوران کودکی مورد توجه والدین خود نبوده است و همیشه سخت تلاش می‌کرده که مورد تائید و تحسین والدین سختگیرش قرار بگیرد.
برای همین تلاش می‌کند تا بهترین عملکرد تحصیلی را داشته باشد. این شخص زمانی که بزرگ می‌شود به موفقیت‌های شغلی زیادی می‌رسد و پیشرفت می‌کند اما همچنان از درون احساس نابسندگی و عدم کفایت دارد.
احساس می‌کند به اندازه کافی ارزشمند نیست و خودش را با کار بیشتر سرگرم می‌کند و همین باعث می‌شود تا وقت کمی برای خانواده‌اش بگذارد. درگیری او با رابطه‌ی گذشته‌اش با پدرش مانع رابطه خوب او با همسر و فرزندانش می‌شود و در نتیجه به احساس تنهایی و بیکفایتی او اضافه می‌شود.
این چرخه معیوب برای سایر الگوهای رفتاری نیز صدق می‌کند. زمانی که ما برای فرار از درد و رنج درونی‌مان سراغ شیرینی و شکلات می‌رویم، سیگار می‌کشیم، بیش از اندازه کار می‌کنیم، مواد مخدر مصرف می‌کنیم، زیاد خرج می‌کنیم، درگیر روابط متعدد می‌شویم و… به طور موقت درد و رنج ما کاهش می‌یابد اما به مرور زمان باز احساس عدم کفایت می‌کنیم و دوباره همان الگوهای رفتاری را تکرار می کنیم و در نهایت گرفتار احساس غم، اندوه و گناه می‌شویم.
در درازمدت این الگوهای رفتاری، مانند سم ما را مسموم می‌کنند. در این مواقع سیگار، غذا، موادمخدر و… برای سلامت روان ما حکم سم پیدا می‌کنند و روابط سمی ایجاد می‌کنیم. وقتی به شغل، اشخاص، پول و اعضای خانواده وابسته می‌شویم، رابطه ما با آنها ممکن است از لحاظ احساسی سمی شود.
به هر آنچه که مانع ما شود تا به احساس سرزندگی و رضایت برسیم، سموم احساسی می‌گویند که باعث کاهش خودباوری ما می‌شود.
اولین و مهمترین قدم برای سفر خودباوری، شناسایی و مدیریت سموم احساسی در زندگیمان است.
مشکل است که هم با انتخاب‌هایمان به خودمان آسیب بزنیم هم عزت نفس سالم داشته باشیم. مواد سمی و روابط سمی باعث افزایش استرس و کاهش احساس توانمندی ما می‌شود و درنهایت سبب می‌شود نتوانیم تصمیم‌های درست بگیریم و بر خودباوری خود بیفزاییم.
قبل از هر کاری باید دید چه عواملی مانع خودباوری در ما می‌شود. برای این کار لازم است با خودمان صادقانه روبه رو شویم و نقاط قوت و ضعف خودمان را تجزیه و تحلیل کنیم. مهم است که بدانیم و بپذیریم که ما مجموعه‌ای از نقاط قوت و ضعف و نقایص هستیم. نقاط قوت می‌تواند به ما انرژی و شجاعتی بدهد که بتوانیم با نقاط ضعف خود روبه‌رو شویم و با انتخاب‌های درست بتوانیم تغییرات مثبتی نیز ایجاد کنیم تا به خودباوری برسیم.