تدلیس به معنای فریب دادن است. عبارت است از فریب دادن فرد قبل از عقد نکاح، به طوری که عقد بر مبنای فریب و دروغی که گفته شده است، شکل بگیرد.
عقد نکاح از جمله عقودی است که شخصیت طرف مقابل در آن بسیار اهمیت دارد و جایگاه و شخصیت فرد باعث شکل گیری عقد نکاح می‌شود. به همین دلیل پنهان کردن برخی موضوعات مهم که عقد، بر مبنای آن‌ها، واقع می شود و یا انجام عملیاتی در راستای فریب دادن دیگری، برای راضی کردن وی به ازدواج، نوعی جرم بوده و شخص فریبکار، قابل مجازت خواهد بود. علاوه بر اینکه چنین عقدی، قابل فسخ نمودن نیز هست.
منظور از فریب در ازدواج یا همان تدلیس، آن است که زن یا مرد، با روش های متقلبانه، نقص یا عیبی که دارد را پنهان کند یا خودش را دارای صفات نیکویی معرفی کند در حالیکه در واقعیت دارای این صفات نیست و عقد ازدواج به خاطر همین صفات شکل بگیرد طوری که اگر این صفات نبودند، ازدواج صورت نمی‌گرفت. مثلاً زن خودش را باکره معرفی کند و یا مرد خودش را از خانواده سرشناس و پولدار معرفی کند.
بر اساس قانون مدنی کسی که فریب خورده می‌تواند بدون نیاز به رعایت تشریفات طولانی طلاق، نکاح را فسخ کند.
در قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات، در ماده 647 اصلاحی این قانون در سال ۱۳۹۹ ، مجازات تدلیس در ازدواج، پیش بینی و ذکر شده است. این ماده، مقرر می دارد: “چنانچه، هر یک از زوجین، قبل از عقد ازدواج، طرف خود را به امور واهی، از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آن‌ها، واقع شود، مرتکب به حبس تعزیری از سه ماه تا یک سال، محکوم می‌‌گردد.”
راه های اثبات تدلیس:
۱ـ شهادت شهود
۲ـ اقرار تدلیس کننده
۳ـ سند و امارات قضایی
و…
خواهان یا شاکی، با استفاده از اینها می تواند، تدلیس صورت گرفته را به محکمه، اثبات کرده و بدین ترتیب، پس از صدور حکم دادگاه، موفق به مجازات مرتکب یا فسخ نکاح گردد.
