تامین اجتماعی به عنوان یک موسسه بیمه‌گر خصوصی به منظور تحت پوشش قرار دادن بیمه اجباری کارگران، حقوق بگیران و پوشش بیمه اختیاری صاحبان مشاغل در سال 1301 و همزمان با تصویب اولین قانون استخدامی کشوری تاسیس شد.
در این قانون، سه اصل تأمین اجتماعی که عبارت بودند از فراهم کردن «حقوق و تأمین خاص» برای کسانی که پس از خدمت، توانایی فعالیت خود را از دست می‌دهند، «مقرری خاص» برای کسانی که به علت حادثه‌ای، علیل و از کار افتاده شوند و «حمایت کارفرمایان» از خانواده هر مستخدم که فوت شود، به چشم می‌خورد.
طبق تعریفی که از تامین اجتماعی بیان شده و در سایت این سازمان نیز موجود است؛ این سازمان یکی از رسالت های خود را تحقق آرمان عدالت اجتماعی بیان نموده است که از طریق بازتوزیع درآمدها و پوشش ریسک‌های اقتصادی و اجتماعی اقشار مولد جامعه، در حال حاضر متولی حمایت از بالغ بر نیمی از جمعیت کشور است. این سازمان، همانگونه که گفته شد، هم‌اکنون مهم‌ترین حلقه در نظام بیمه اجتماعی و بازنشستگی کشور محسوب می‌شود.
اما برای آنکه بدانیم تا چه اندازه این رسالت تحقق یافته است بهتر است پای صحبت بازنشستگان , مستمری بگیران و حتی شاغلین مشمول این بیمه بنشینیم.
کم بودن تعداد مراکز با توجه به جامعه آماری بالای افراد تحت پوشش یکی از اولین مشکلات افراد تحت این نوع پوشش است.
مدت انتظار طولانی برای دریافت نوبت،
تحت پوشش قرار ندادن بسیاری از خدمات از یک سو و تشویق بسیاری از پزشکان به منظور استفاده از درمان های تکمیلی در مطب خصوصی از سوی دیگر باعث تحمیل هزینه‌های مضاعف بر بیماران تامین اجتماعی شده است.
از طرفی بسیاری ازخدمات تشخیصی مشمول بیمه نمیشود
یا تفاوت هزینه آزاد و بیمه به قدری ناچیز است که بیمار به منظور تسریع در روند درمان، ترجیح میدهد به صورت آزاد تحت درمان قرار بگیرد.
سوالی که ذهن بسیاری از بیمه‌شدگان تامین اجتماعی را به خود مشغول کرده است این است که
چطور در زمان اشتغال و پیش از بازنشستگی ترجیح سازمان تامین اجتماعی بر دریافت حق بیمه بیشتر بوده اما در موقع بازنشستگی اولویت بر پرداخت کمترین مستمری است؟
گرچه این نهاد مدعی استقلال اداری و مالی سه جانبه بین کارگر، کارفرما و دولت است اما کارفرمایان نیز از افزایش چشمگیر حق بیمه که هر ساله اتفاق می‌افتد گله مند هستد.
از سوی دیگر هر روز شاهد اعتراض گروهی از مستمری بگیران تامین اجتماعی هستیم که به پرداخت نشده حقوق خود دچار مشکلات عدیده ای شده اند
و این در حالی است که این قشر کمترین حقوق را در بین تمام اقشار جامعه دریافت میکنند و در بسیاری از همین حداقل حقوق نیز به صورت نامرتب و در بازه‌های زمانی طولانی پرداخت می‌شود.
اما آنچه بارقه های امید را در دل خانواده بزرگ تامین اجتماعی روشن کرد،
گمانه زنی ها بر مبنای همسان سازی حقوق
بود که گرچه از عنوان آن بالغ بر 4 سال است که میگذرد اما هنوز با میزان واقعی آن فاصله بسیار دارد
هرچند پیش از این هیات‌مدیره سازمان تامین اجتماعی پیشنهاد افزایش ۳۸ درصدی مستمری سایر سطوح را داده بود اما در نهایت هیات دولت با افزایش ۱۰ درصدی دریافتی این گروه از مستمری‌بگیران موافقت کرده بود.
و گرچه این ده درصد نظر 4 میلیون مستمری بگیر تامین اجتماعی جلب نکرده بود اما بعدا
افزایش حقوق باز نشستگان تامین اجتماعی تکذیب شد .
تا جایی که مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه در حاشیه جلسه هیئت وزیران روز چهارم تیرماه در جمع خبرنگاران عنوان کرد:
هیئت دولت باید تصویب کند که این کار انجام شده و هیئت تطبیق مصوبات مجلس باید نظر مشورتی به ریاست محترم مجلس بدهد.
میان مجلس و دولت جلساتی برگزار می‌شود و در نهایت بر اساس مستندات تصمیم گیری خواهد شد.
تصمیم نهایی بستگی به قانون دارد.
این صحبت ناشی از آن است که هنوز کش و قوس هایی در مورد مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی وجود دارد.
(حق پاسخگویی برای سازمان محفوظ است)